hi nhắc đến cụm từ ‘Nhà ở xã hội’, nhiều người có thể liên tưởng đến những dự án xây dựng chất lượng thấp, tạm bợ, được thiết kế để đáp ứng nhu cầu ở của những người chưa có nhà, giống như các dự án tái định cư. Tuy nhiên, từ năm 2013, theo Nghị quyết số 02/NQ-CP và Nghị định số 188/2013/NĐ-CP của Chính phủ, khái niệm về nhà ở xã hội đã trải qua một sự thay đổi toàn diện.
Vậy thì thực sự, nhà ở xã hội là gì? Trong bài viết này, hãy cùng CryptoViet khám phá khái niệm nhà ở xã hội hiện nay, điểm qua những ưu điểm và hạn chế của hình thức bất động sản này.
Nhà ở xã hội là gì?
Nhà ở xã hội là một hình thức nhà ở trong đó quyền sở hữu thuộc về các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Điều này có thể bao gồm cả các cơ quan ở cấp Trung ương và địa phương. Nhà ở xã hội cũng có thể được hiểu là các loại căn nhà được quản lý và sở hữu bởi cơ quan nhà nước và các tổ chức phi lợi nhuận.
Mục tiêu chính của nhà ở xã hội là cung cấp các căn hộ và ngôi nhà với giá cả phải chăng và hợp lý cho những người lao động có thu nhập thấp hoặc trung bình. Do đó, có các quy định đặc biệt để hạn chế việc mua nhà ở xã hội, nhằm đảm bảo rằng mục đích và đối tượng sử dụng được thực hiện đúng theo quy định.
Tiêu chuẩn chung của nhà ở xã hội
Nhà ở xã hội được phân thành hai loại: chung cư và nhà riêng của các hộ gia đình, mỗi loại có các tiêu chuẩn riêng. Cụ thể như sau:
Nhà ở xã hội dạng chung cư
- Được thiết kế và xây dựng với kiểu dáng khép kín, tuân thủ tiêu chuẩn và quy chuẩn xây dựng.
- Diện tích tối thiểu của mỗi căn hộ là 25 m2, tối đa là 70 m2 sàn.
- Chủ đầu tư dự án có thể được điều chỉnh tăng mật độ xây dựng hoặc hệ số sử dụng đất lên tối đa 1,5 lần so với quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng hiện hành do cơ quan có thẩm quyền ban hành.
- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thể điều chỉnh tăng tiêu chuẩn diện tích căn hộ tối đa, nhưng không vượt quá 10% và đảm bảo tỷ lệ căn hộ có diện tích sàn trên 70 m2 không quá 10% tổng số căn hộ trong dự án nhà ở xã hội.
Nhà ở xã hội là nhà riêng
Nhà ở liền kề thấp tầng
- Diện tích đất xây dựng của mỗi căn nhà không quá 70 m2, hệ số sử dụng đất không vượt quá 2 lần và phải tuân thủ quy hoạch xây dựng do cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
- Dự án xây dựng nhà ở xã hội dạng nhà riêng liền kề thấp tầng cần phải được Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chấp thuận. Đối với dự án tại các đô thị loại đặc biệt, loại 1 và loại 2, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phải báo cáo và xin ý kiến Hội đồng nhân dân cấp tỉnh trước khi quyết định chủ trương đầu tư.
Nhà ở riêng lẻ của hộ gia đình cá nhân
- Căn nhà phải đáp ứng tiêu chuẩn về phòng ở và phải được xây dựng khép kín (bao gồm cả phòng ở riêng và khu vệ sinh riêng).
- Diện tích sử dụng tối thiểu của mỗi căn nhà là 25 m2 (bao gồm cả khu vệ sinh).
- Tuân thủ các quy định về chất lượng công trình xây dựng từ cấp 4 trở lên, theo quy định của pháp luật về xây dựng.
Điều kiện để mua nhà ở xã hội
Các điều kiện để mua nhà ở xã hội được quy định tại Điều 49 Luật Nhà ở năm 2014 bao gồm:
- Người có công với cách mạng theo quy định của pháp luật về ưu đãi cho người có công với cách mạng.
- Hộ gia đình nghèo và cận nghèo tại khu vực nông thôn.
- Hộ gia đình tại khu vực nông thôn thuộc vùng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu.
- Người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị.
- Người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp.
- Sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân trong cơ quan, đơn vị thuộc công an nhân dân và quân đội nhân dân.
- Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức.
- Các đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ theo quy định.
Yêu cầu về nhà ở:
- Chưa sở hữu bất kỳ nhà ở nào.
- Chưa từng mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội.
- Chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở, đất ở dưới mọi hình thức tại nơi cư trú hoặc học tập.
- Đối với người đã có nhà ở sở hữu, diện tích nhà ở trung bình đầu người trong hộ gia đình phải thấp hơn mức diện tích nhà ở tối thiểu.
Yêu cầu về thu nhập:
- Đối với đối tượng 1, 8, 9, không yêu cầu phải đáp ứng điều kiện về thu nhập (chỉ cần thuộc diện đối tượng và đáp ứng điều kiện về nhà ở và cư trú để được hưởng chính sách nhà ở xã hội).
- Đối với các đối tượng thuộc nhóm 4, 5, 6 và 7, phải có thu nhập không chịu thuế thu nhập thường xuyên theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân (do người nộp thuế thu nhập cá nhân thường có thu nhập cao).
- Trong trường hợp là hộ nghèo hoặc cận nghèo, cần phải có sổ hộ nghèo hoặc cận nghèo.
Nhà ở xã hội có mua bán được không?
Liên quan đến việc mua bán nhà ở xã hội, thường c một số hạn chế và điều kiện. Sau một thời gian sử dụng, thường là ít nhất 5 năm, một số loại nhà ở xã hội có quyền sở hữu có thể được chuyển nhượng và mua bán. Tuy nhiên, đối với một số loại nhà ở xã hội khác, như những căn hộ do nhà nước quản lý và cho thuê, việc mua bán không được phép, mà chỉ có thể thực hiện quyền sử dụng thông qua các hợp đồng hoặc giấy ủy quyền.
Chính vì nhà ở xã hội thường hướng tới phục vụ những người có thu nhập thấp, việc hạn chế mua bán giúp đảm bảo rằng nguồn nhà ở này thực sự đến tay những người có nhu cầu thực sự. Những hạn chế này cũng nhằm ngăn chặn các hoạt động đầu cơ và làm giá, từ đó bảo vệ mục tiêu xã hội và mục đích ban đầu của chính sách nhà ở xã hội. Vì vậy, việc sử dụng nhà ở xã hội như một phương tiện đầu tư có thể mang theo những rủi ro và hạn chế.
Nhà ở xã hội sở hữu bao nhiêu năm?
Nhà ở xã hội là loại nhà được Nhà nước hỗ trợ cho những đối tượng được hưởng chính sách ưu đãi về nhà ở. Theo quy định hiện hành, chưa có quy định cụ thể về thời hạn sở hữu cho nhà ở xã hội hoặc căn hộ chung cư. Tuy nhiên, hiện tại có hai hình thức sở hữu phổ biến cho nhà ở xã hội như sau:
- Sổ hồng lâu dài: Quyền sở hữu lâu dài này thường gắn liền với tài sản đất. Nếu sau một thời gian, thường là trên 50 năm, căn nhà ở có dấu hiệu xuống cấp và không thể tiếp tục sử dụng, phần đất vẫn thuộc quyền sở hữu chung của cả dự án khu nhà ở xã hội. Tại đây, có thể thực hiện các quyền bán hoặc uỷ quyền cho một chủ đầu tư khác để tiến hành xây dựng lại hoặc thực hiện việc di dời và định cư theo chính sách địa phương.
- Sở hữu trong 50 năm: Đây chỉ là hình thức sử dụng nhà ở trong một khoảng thời gian cố định (thường là 50 năm) mà không kèm theo các quyền sở hữu hay quyền uỷ quyền.
Có nên mua nhà ở xã hội không?
Bên cạnh những lợi ích về tài chính như lãi suất thấp, việc mua nhà ở xã hội đòi hỏi tuân thủ những thủ tục phức tạp. Ví dụ, người mua nhà không được phép thế chấp bằng ngân hàng (trừ khi mua chính căn hộ đó). Chủ sở hữu cũng không có quyền chuyển nhượng với mức giá khác nhau như căn hộ thương mại.
Vì vậy, nhà ở xã hội thường phù hợp cho những người có thu nhập thấp và muốn tạo dựng nơi ổn định. Ngoài ra, nếu bạn muốn bán căn hộ này sau này, bạn cần thực hiện nghĩa vụ nộp 50% giá trị tiền sử dụng đất cho Nhà nước, và trong trường hợp nhà ở xã hội thấp tầng liền kề, phí này là 100% giá trị tiền sử dụng đất.
Tuy nhiên, người mua căn hộ xã hội cũng có thể yên tâm với các yếu tố sau: tiêu chuẩn xây dựng; hệ thống phòng cháy chữa cháy; căn hộ được bảo hành trong 5 năm. Hơn nữa, quỹ bảo trì 2% sẽ được sử dụng để duy trì chất lượng căn hộ. Cuối cùng, còn có một tổ chức quản lý căn hộ chung cư được hình thành để giải quyết các vấn đề về quản lý hàng ngày.
Một số khu nhà ở xã hội phổ biến tại TP Hồ Chí Minh
- Dự án nhà ở xã hội Lê Thành An Lạc
- Dự án 35, Hồ Ngọc Lãm, Bình Tân
- Dự án phường An Phú Đông, quận 12
- Dự án khu dân cư Vĩnh Lộc A, Bình Chánh
- Dự án chung cư phường Trường Thọ, Thủ Đức
- Khu nhà ở xã hội Bình Trưng Đông
- Dragon E-Home, Thành Phố Thủ Đức
- Chung cư số 350 Hoàng Văn Thụ – Quận Tân Bình
- Dự án nhà ở xã hội MR1, Quận 7
Lời kết
Nhà ở xã hội là một khái niệm quan trọng trong việc đảm bảo nhà ở cho người dân có thu nhập thấp và đáp ứng nhu cầu cơ bản của cuộc sống. Dự án nhà ở xã hội không chỉ mang lại chỗ ở vững vàng cho các hộ gia đình, mà còn góp phần xây dựng cộng đồng với những tiện ích và không gian sống hài hòa.
Dù vẫn tồn tại những hạn chế nhất định, như yêu cầu thủ tục phức tạp và giới hạn quyền sở hữu, nhưng nhà ở xã hội đang ngày càng được quan tâm và phát triển mạnh mẽ. Nhờ sự hỗ trợ từ Nhà nước và các chính sách hỗ trợ về tài chính, người dân có cơ hội tiếp cận những căn nhà chất lượng với giá cả phải chăng.
Với tầm nhìn phát triển và nhân văn, việc xây dựng thêm nhiều dự án nhà ở xã hội chất lượng cao sẽ không chỉ đáp ứng nhu cầu cơ bản của cuộc sống, mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của hàng triệu người dân Việt Nam.
Trả lời