Hợp đồng Quyền chọn (Options) là gì?

Trong thế giới đầy rủi ro và biến động của thị trường tài chính, các nhà đầu tư luôn tìm cách để bảo vệ vốn đầu tư của mình và kiếm lời. Trong đó, hợp đồng quyền chọn (options) là một công cụ đầu tư được sử dụng rộng rãi để bảo vệ tài sản và kiếm lợi nhuận. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về hợp đồng quyền chọn là gì và cách thức hoạt động của chúng.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hợp đồng quyền chọn, các loại hợp đồng quyền chọn và các chiến lược giao dịch quyền chọn thông dụng.

Lịch sử hình thành thị trường quyền chọn

Thị trường quyền chọn được xem là một phần của lĩnh vực tài chính, và đã được sử dụng từ rất lâu trong lịch sử. Tuy nhiên, thị trường quyền chọn trở thành một thị trường lớn và phát triển như hiện nay chỉ trong vài thập kỷ qua.

Thế kỷ 17: Quyền chọn đầu tiên xuất hiện tại châu Âu

Quyền chọn đầu tiên được sử dụng tại châu Âu vào cuối thế kỷ 17. Tại đó, một nhà đầu tư đã mua một quyền chọn để mua trái phiếu của Chính phủ Hoàng gia Anh với giá rẻ hơn. Quyền chọn này cho phép nhà đầu tư đó mua trái phiếu với giá rẻ hơn trong tương lai, khi giá trái phiếu tăng lên. Điều này cho phép nhà đầu tư kiếm lợi nhuận khi giá trái phiếu tăng, nhưng không phải mất tiền khi giá trái phiếu giảm.

Thế kỷ 18-19: Quyền chọn phát triển tại Hoa Kỳ

Trong những năm đầu của Thế kỷ 18, quyền chọn đã được sử dụng trong thị trường hàng hóa của Hoa Kỳ. Ví dụ, những người trồng bông có thể mua quyền chọn để bảo vệ giá bông của họ khỏi sự thay đổi.

Trong những năm 1860, các quyền chọn cổ phiếu đã được sử dụng trong thị trường chứng khoán của Hoa Kỳ. Các nhà đầu tư có thể mua quyền chọn để mua hoặc bán cổ phiếu với giá cố định trong tương lai. Việc này cho phép nhà đầu tư có thể kiểm soát rủi ro và giảm thiểu thiệt hại khi thị trường có sự thay đổi mạnh.

Thế kỷ 20: Quyền chọn phát triển mạnh mẽ

Trong những năm 1970, thị trường quyền chọn được phát triển mạnh mẽ. Tại đó, CBOE (Chicago Board Options Exchange) đã được thành lập và bắt đầu giao dịch quyền chọn cổ phiếu. Trong những năm tiếp theo, thị trường quyền chọn đã mở rộng sang các loại tài sản khác nhau, bao gồm tiền tệ, hàng hóa và tài sản cố định.

Thị trường quyền chọn đã phát triển nhanh chóng vào những năm 1980 và 1990, khi các công ty và các nhà đầu tư tìm cách giảm thiểu rủi ro và tăng lợi nhuận. Thị trường quyền chọn cũng đã trở thành một phần của các chiến lược đầu tư phức tạp, bao gồm các chiến lược giao dịch đối với các quyền chọn kết hợp và các sản phẩm tài chính khác.

Thị trường quyền chọn cũng đã trở thành một phần quan trọng của các hoạt động giao dịch đang được tổ chức trên toàn cầu, với các thị trường quyền chọn lớn nhất tại Mỹ, Châu Âu và Châu Á. Hiện nay, thị trường quyền chọn đã trở thành một phần không thể thiếu của các hoạt động giao dịch và đầu tư, và có sức hấp dẫn với các nhà đầu tư cá nhân, quỹ đầu tư và các công ty tài chính trên toàn thế giới.

Quyền chọn là gì?

Quyền chọn (Option) là một loại hợp đồng tài chính giữa hai bên, trong đó bên mua quyền được nhưng không bắt buộc phải mua hoặc bán một tài sản cố định (ví dụ như cổ phiếu, hàng hóa, tiền tệ…) từ bên bán quyền chọn trong một khoảng thời gian nhất định hoặc tại một thời điểm cụ thể trong tương lai, với một giá trị và giá mua hoặc giá bán cố định trước đó.

Đối với bên mua quyền chọn (người mua), việc mua quyền chọn cho phép họ kiểm soát rủi ro trong giao dịch tài chính của họ. Họ có thể sử dụng quyền chọn để mua hoặc bán một tài sản cố định với một giá cố định, giúp họ giảm thiểu rủi ro khi giá tài sản thay đổi. Trong khi đó, đối với bên bán quyền chọn (người bán), họ nhận được một khoản tiền đối với việc bán quyền chọn và có thể phải bán hoặc mua tài sản tương ứng với giá đã thỏa thuận trong trường hợp bên mua quyền chọn thực hiện quyền mua hoặc bán.

Có hai loại quyền chọn chính: quyền chọn mua (Call option) và quyền chọn bán (Put option). Quyền chọn mua cho phép bên mua mua tài sản cố định từ bên bán với giá cố định trong tương lai. Trong khi đó, quyền chọn bán cho phép bên mua bán tài sản cố định cho bên bán với giá cố định trong tương lai.

Ví dụ về cách thức hoạt động của quyền chọn

Giả sử bạn đang quan tâm đến việc đầu tư vào cổ phiếu của một công ty ABC. Bạn tin rằng giá cổ phiếu sẽ tăng trong tương lai, nhưng không chắc chắn về điều đó và lo lắng về rủi ro của việc đầu tư trực tiếp vào cổ phiếu này. Trong trường hợp này, bạn có thể sử dụng một chiến lược giao dịch quyền chọn.

Bạn quyết định mua một hợp đồng quyền chọn mua (call option) cho cổ phiếu của công ty ABC với giá 100 đô la và thời hạn là 3 tháng. Giá thực hiện của quyền chọn là giá mà bạn có thể mua cổ phiếu của công ty ABC trong tương lai. Trong trường hợp này, giá thực hiện là 100 đô la.

Giả sử rằng sau 3 tháng, giá cổ phiếu của công ty ABC tăng lên 120 đô la. Như vậy, quyền chọn của bạn đã trở nên giá trị hơn. Bạn có thể thực hiện quyền chọn của mình bằng cách mua cổ phiếu của công ty ABC với giá 100 đô la và bán chúng ngay lập tức trên thị trường với giá 120 đô la. Như vậy, bạn đã kiếm được lợi nhuận 20 đô la trên mỗi cổ phiếu.

Tuy nhiên, trong trường hợp giá cổ phiếu không tăng và giảm xuống 90 đô la sau 3 tháng, thì quyền chọn của bạn sẽ trở nên vô giá trị. Bạn có thể không thực hiện quyền chọn và tiếp tục giữ tiền của mình.

Đặc điểm của hợp đồng quyền chọn

Dưới đây là một số đặc điểm của hợp đồng quyền chọn:

• Quyền chọn là một loại hợp đồng tương lai, trong đó các điều kiện của hợp đồng được thỏa thuận trước đó và được thực hiện tại một thời điểm trong tương lai.
• Người mua quyền chọn phải trả một khoản phí (gọi là giá trị thực) cho người bán quyền chọn. Giá trị thực thường được tính toán dựa trên một số yếu tố, bao gồm giá hiện tại của tài sản cố định, thời gian đến khi hợp đồng đáo hạn, lãi suất hiện tại và biến động của giá tài sản.
• Người mua quyền chọn có quyền nhưng không bắt buộc phải thực hiện quyền của mình. Người bán quyền chọn bắt buộc phải bán hoặc mua tài sản cố định nếu bên mua quyền chọn thực hiện quyền của mình.
• Thời gian của hợp đồng quyền chọn thường rất ngắn, có thể chỉ trong vài ngày hoặc vài tuần, và hợp đồng đáo hạn tại một ngày nhất định. Tuy nhiên, cũng có thể có các hợp đồng quyền chọn dài hơn, thậm chí lên đến vài năm.
• Giá trị của quyền chọn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm giá tài sản cố định, thời gian còn lại trước khi hợp đồng đáo hạn, lãi suất, biến động của giá tài sản và tỷ giá hối đoái (nếu áp dụng).
• Có thể sử dụng quyền chọn để giảm thiểu rủi ro hoặc tăng lợi nhuận, tùy thuộc vào chiến lược giao dịch của người mua quyền chọn.

Ưu và nhược điểm của giao dịch Quyền chọn

Ưu điểm của giao dịch hợp đồng quyền chọn:

• Khả năng linh hoạt cao: Người mua có thể chọn thời điểm và mức giá thích hợp để thực hiện quyền của mình, tùy thuộc vào tình hình thị trường.
• Tiềm năng lợi nhuận cao: Giao dịch quyền chọn có thể mang lại lợi nhuận cao hơn so với giao dịch truyền thống bởi vì giá trị của quyền chọn thường thay đổi đáng kể khi giá của tài sản cố định thay đổi.
• Rủi ro hạn chế: Người mua quyền chọn chỉ phải trả khoản phí cho người bán quyền chọn mà không phải chịu bất kỳ rủi ro nào khác. Trong khi đó, người bán quyền chọn phải chịu rủi ro khi giá của tài sản cố định tăng lên.
• Dễ dàng sử dụng: Giao dịch quyền chọn không đòi hỏi người dùng có kiến thức chuyên sâu về thị trường tài chính. Người dùng có thể sử dụng các công cụ và phần mềm để theo dõi và phân tích thị trường, đưa ra quyết định giao dịch.

Nhược điểm của giao dịch hợp đồng quyền chọn:

• Phức tạp: Thị trường quyền chọn có rất nhiều loại hợp đồng, yêu cầu người dùng có kiến thức và kinh nghiệm để hiểu rõ các loại hợp đồng và cách thực hiện quyền của mình.
• Rủi ro thị trường: Giá trị của quyền chọn có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố thị trường như biến động giá tài sản, thời gian, lãi suất và định giá tài sản cố định.
• Giới hạn thị trường: Thị trường quyền chọn không phải là thị trường lớn nhất và không có sức mạnh tài chính lớn như các thị trường chứng khoán truyền thống. Do đó, nó có thể bị ảnh hưởng bởi biến động của các thị trường khác.
• Kỹ thuật tính toán phức tạp: Giá trị của quyền chọn được tính toán dựa trên các công thức toán học phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết về lý thuyết tài chính.

Chiến lược giao dịch quyền chọn

Có nhiều chiến lược giao dịch quyền chọn khác nhau, nhưng dưới đây là một số chiến lược phổ biến:

Chiến lược mua quyền chọn mua (Long Call)

Chiến lược này sử dụng khi dự đoán giá của tài sản cố định sẽ tăng trong tương lai. Người dùng mua quyền chọn mua với giá thấp hơn giá hiện tại của tài sản cố định và đợi giá tài sản tăng lên để bán quyền chọn với giá cao hơn.

Chiến lược bán quyền chọn mua (Short Call)

Chiến lược này sử dụng khi dự đoán giá của tài sản cố định sẽ giảm hoặc không tăng đáng kể trong tương lai. Người dùng bán quyền chọn mua và nhận khoản phí từ người mua quyền chọn. Nếu giá của tài sản không tăng đáng kể, người dùng sẽ giữ lại khoản phí và quyền chọn sẽ hết hiệu lực khi đến hạn.

Chiến lược mua quyền chọn bán (Long Put)

Chiến lược này sử dụng khi dự đoán giá của tài sản cố định sẽ giảm trong tương lai. Người dùng mua quyền chọn bán với giá thấp hơn giá hiện tại của tài sản cố định và đợi giá tài sản giảm để bán quyền chọn với giá cao hơn.

Chiến lược bán quyền chọn bán (Short Put)

Chiến lược này sử dụng khi dự đoán giá của tài sản cố định sẽ tăng hoặc không giảm đáng kể trong tương lai. Người dùng bán quyền chọn bán và nhận khoản phí từ người mua quyền chọn. Nếu giá của tài sản không giảm đáng kể, người dùng sẽ giữ lại khoản phí và quyền chọn sẽ hết hiệu lực khi đến hạn.

Chiến lược bán quyền chọn mua bảo vệ (Covered Call)

Chiến lược này sử dụng khi người dùng muốn bảo vệ chính sách đầu tư của mình. Người dùng sở hữu tài sản cố định và bán quyền chọn mua với giá cao hơn giá hiện tại của tài sản. Nếu giá tài sản tăng lên, người dùng sẽ vẫn giữ lại tài sản của mình và chỉ mất khoản phí từ việc bán quyền chọn. Nếu giá tài sản giảm, người dùng sẽ bán tài sản với giá cao hơn và chỉ mất khoản lợi nhuận tiềm năng từ việc giữ tài sản.

Chiến lược mua quyền chọn bán bảo vệ (Protective Put)

Chiến lược này sử dụng khi người dùng muốn bảo vệ chính sách đầu tư của mình. Người dùng sở hữu tài sản cố định và mua quyền chọn bán với giá cao hơn giá hiện tại của tài sản. Nếu giá tài sản giảm, người dùng sẽ bán quyền chọn và giữ lại tài sản của mình với giá cao hơn. Nếu giá tài sản tăng hoặc không giảm đáng kể, người dùng sẽ chỉ mất khoản phí từ việc mua quyền chọn.

Chiến lược Straddle

Chiến lược này sử dụng khi dự đoán giá của tài sản sẽ tăng hoặc giảm đáng kể trong tương lai. Người dùng mua cả quyền chọn mua và quyền chọn bán cùng với giá hợp lý để bảo vệ chính sách đầu tư của mình. Nếu giá tài sản tăng hoặc giảm đáng kể, người dùng sẽ bán quyền chọn bán hoặc quyền chọn mua và giữ lại quyền chọn còn lại để kiếm lợi nhuận. Nếu giá tài sản không tăng hoặc giảm đáng kể, người dùng sẽ mất khoản tiền đã trả để mua quyền chọn.

Chiến lược Strangle

Chiến lược này tương tự như chiến lược Straddle, nhưng sử dụng quyền chọn mua và bán có giá khác nhau. Chiến lược Strangle được sử dụng khi dự đoán giá tài sản sẽ tăng hoặc giảm đáng kể, nhưng không chắc chắn hướng tăng hoặc giảm cụ thể.

Các chiến lược giao dịch quyền chọn có thể phức tạp và đòi hỏi kinh nghiệm và hiểu biết về thị trường và các yếu tố ảnh hưởng đến giá tài sản. Trước khi thực hiện bất kỳ chiến lược nào, người dùng cần phải xem xét kỹ lưỡng các yếu tố rủi ro và khả năng sinh lời của chính sách đầu tư của mình.

Lời kết

Tóm lại, hợp đồng quyền chọn là một công cụ đầu tư hữu ích trong việc bảo vệ tài sản và kiếm lợi nhuận. Bằng cách mua hoặc bán quyền chọn, người đầu tư có thể kiểm soát được rủi ro và tối đa hóa lợi nhuận của mình. Tuy nhiên, như đã đề cập, đầu tư vào hợp đồng quyền chọn cũng tồn tại một số rủi ro và cần được thực hiện một cách cẩn thận. Nếu bạn đang quan tâm đến việc đầu tư vào hợp đồng quyền chọn, hãy nghiên cứu kỹ các chiến lược giao dịch và tìm kiếm lời khuyên từ các chuyên gia trong lĩnh vực này.

Chia sẻ