Tại Việt Nam, khái niệm về “công ty đại chúng” đã xuất hiện khá trễ trong lịch sử phát triển kinh tế và chứng khoán của quốc gia. Cho đến năm 2006, khi Luật Chứng khoán được thông qua, các nhà làm luật mới bắt đầu thiết lập cơ chế pháp lý riêng biệt để điều chỉnh hoạt động của công ty đại chúng. Nhưng thực sự, công ty đại chúng là gì và cần những điều kiện gì để trở thành một công ty đại chúng? Hãy cùng CryptoViet tìm hiểu rõ qua bài viết dưới đây nhé.
Công ty đại chúng là gì?
Công ty đại chúng là một Công ty cổ phần có vốn điều lệ tối thiểu 10 tỷ đồng và ít nhất 100 cổ đông, không tính các cổ đông chuyên nghiệp trong lĩnh vực tài chính như Ngân hàng, Công ty Tài chính, Cho thuê Tài chính, Bảo hiểm, Chứng khoán và Quản lý Quỹ. Các Công ty đáp ứng điều kiện này trong vòng 90 ngày sau khi thành lập phải báo cáo cho Ủy ban Chứng khoán để được xem xét.
Các tiêu chí để xác định tính đại chúng bao gồm hoạt động gọi vốn từ công chúng, sự tham gia của công chúng trong giao dịch cổ phần, và ngưỡng quy mô (vốn điều lệ và số lượng cổ đông). Mục tiêu chính là bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.
Các trường hợp trở thành công ty đại chúng bao gồm chào bán cổ phiếu cho công chúng và niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán. Nguyên tắc quản trị công ty đại chúng bao gồm bảo đảm cơ cấu quản trị hợp lý, hiệu quả hoạt động của Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát, bảo đảm quyền lợi của cổ đông và công bằng trong đối xử, và công khai, minh bạch trong mọi hoạt động của công ty.
Điều kiện để trở thành công ty đại chúng
Điều kiện để trở thành công ty đại chúng
- Về vốn điều lệ: Công ty đại chúng (hay công ty cổ phần đại chúng) chưa niêm yết phải có vốn điều lệ từ 10 tỷ VNĐ trở lên, trong khi Công ty đại chúng đã niêm yết phải có vốn điều lệ từ 80 tỷ VNĐ trở lên.
- Về năng lực sản xuất kinh doanh: Công ty đại chúng cần có lãi trong năm trước khi chào bán cổ phiếu, trong khi Công ty đại chúng đã niêm yết cần có lãi trong hai năm trước khi niêm yết.
- Về tính đại chúng: Công ty đại chúng yêu cầu ít nhất 100 nhà đầu tư, không tính những nhà đầu tư chuyên nghiệp là các tổ chức tài chính. Công ty đại chúng niêm yết cần thêm điều kiện là 100 cổ đông nắm giữ ít nhất 20% cổ phiếu có quyền biểu quyết.
- Về thời gian nắm giữ cổ phiếu của ban lãnh đạo công ty: Công ty đại chúng không quy định tỷ lệ và thời gian nắm giữ bắt buộc cho ban lãnh đạo. Tuy nhiên, Công ty đại chúng niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán yêu cầu ban lãnh đạo phải nắm giữ 100% trong 6 tháng đầu tiên và 50% trong 6 tháng tiếp theo sau ngày niêm yết.
Hồ sơ cần thiết
- Điều lệ công ty theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp.
- Bản sao có chứng thực Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.
- Thông tin tóm tắt về mô hình tổ chức kinh doanh, bộ máy quản lý và cơ cấu cổ đông.
- Báo cáo tài chính năm gần nhất được kiểm toán bởi một công ty kiểm toán độc lập.
Ưu và nhược điểm của công ty đại chúng
Ưu điểm
- Tạo tên tuổi và uy tín: Công ty đại chúng có tên tuổi và uy tín xuất hiện công khai trên thị trường chứng khoán và trên phương tiện truyền thông, giúp nâng cao khả năng huy động vốn với chi phí phát hành thấp hơn.
- Sự giám sát công khai: Công ty phải báo cáo công khai hoạt động của mình, chịu sự giám sát của công chúng và xã hội. Hội đồng quản trị và ban giám đốc phải công khai quản lý và điều hành công ty, đảm bảo tuân thủ pháp luật.
- Khả năng phát triển và cải tiến: Ban giám đốc phải chăm sóc việc phát triển công ty, cải tiến kỹ thuật và quản lý, tối ưu hóa cơ cấu vốn. Điều này đảm bảo tính bền vững của doanh nghiệp.
- Nhà nước tránh gánh nặng: Nhà nước không cần chi trợ giúp vốn ngân sách cho công ty, giúp tập trung vào nhiệm vụ trọng đại như đầu tư cơ sở hạ tầng.
Nhược điểm
- Chi phí phát hành: Khi phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu, công ty phải chịu nhiều chi phí như thuê hãng kiểm toán độc lập, thuê người bảo lãnh phát hành, chi phí chuẩn bị hồ sơ và giấy tờ xin phép phát hành, cũng như chi phí quảng cáo để thu hút nhà đầu tư.
Những công ty đại chúng nổi tiếng trên thế giới
Apple Inc.
Apple là một trong những công ty đại chúng nổi tiếng nhất thế giới, và nổi bật với việc sáng tạo sản phẩm và dịch vụ công nghệ. Apple đã thiết lập một chuỗi cung ứng toàn cầu tối ưu để sản xuất và phân phối sản phẩm của mình. Họ cũng nổi tiếng với việc tạo ra một cộng đồng hỗ trợ mạnh mẽ qua các diễn đàn và cửa hàng ứng dụng của họ. Một trong những bài học từ Apple là tập trung vào sáng tạo và chất lượng sản phẩm, đồng thời xây dựng cơ cấu quản lý mạnh mẽ để duy trì sự đoàn kết trong công ty.
Microsoft Corporation
Microsoft đã thành công trong việc xây dựng một hệ sinh thái phần mềm mạnh mẽ, bao gồm hệ điều hành Windows và bộ ứng dụng Office. Họ đã khéo léo sử dụng chiến lược cung cấp phần mềm cho doanh nghiệp và người tiêu dùng. Một điểm mạnh của Microsoft là khả năng thích nghi và đổi mới, ví dụ như việc chuyển đổi từ mô hình kinh doanh truyền thống sang mô hình dựa trên đám mây.
Alibaba Group
Alibaba là một ví dụ xuất sắc về cách công ty đại chúng có thể tạo ra một cơ hội kinh doanh mới trong lĩnh vực thương mại điện tử và thị trường trực tuyến. Họ đã xây dựng một hệ thống thương mại điện tử toàn cầu và cung cấp các dịch vụ từ thanh toán trực tuyến đến dịch vụ lưu trữ đám mây. Một trong những bài học từ Alibaba là khả năng thích nghi với thị trường địa phương, tạo ra giá trị cho người dùng và doanh nghiệp đồng thời.
Lời kết
Trong bối cảnh phát triển kinh tế và tài chính của Việt Nam, công ty đại chúng đóng vai trò quan trọng trong việc huy động vốn và tạo sự minh bạch trong hoạt động kinh doanh. Từ khi được định nghĩa và quy định rõ ràng, công ty đại chúng đã trở thành một phần quan trọng của thị trường chứng khoán và hệ thống tài chính của đất nước.
Những điều kiện và quy định về công ty đại chúng đã tạo nên một môi trường kinh doanh cạnh tranh và minh bạch, khuyến khích các doanh nghiệp nâng cao chất lượng quản lý và tạo ra giá trị cho cổ đông. Điều này có lợi cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam và góp phần giảm áp lực về nguồn tài chính của Nhà nước.
Chúng ta cần thấu hiểu sâu hơn về cơ cấu và quy định của công ty đại chúng để tận dụng tối đa các ưu điểm và đối mặt với các thách thức. Sự hiểu biết này sẽ giúp chúng ta xây dựng một môi trường kinh doanh cạnh tranh và công bằng, đồng thời thúc đẩy sự phát triển và thịnh vượng của các doanh nghiệp, cũng như của Việt Nam trong tương lai.
Trả lời