Trong lĩnh vực đầu tư tài chính, các công cụ phái sinh đã trở thành một phần quan trọng của các chiến lược đầu tư của nhà đầu tư trên toàn thế giới. Các công cụ này không chỉ giúp tăng cường khả năng đa dạng hóa rủi ro, mà còn mang lại cơ hội sinh lời lớn cho những người dám chịu rủi ro. Vậy công cụ phái sinh là gì? Trong bài viết này hãy cùng chúng tôi khám phá các loại sản phẩm của chứng khoán phái sinh qua bài viết dưới đây nhé.
Công cụ phái sinh là gì?
Công cụ phái sinh là một loại sản phẩm tài chính được tạo ra từ giá trị của một tài sản gốc như cổ phiếu, hàng hóa, chỉ số hoặc tỷ giá hối đoái. Các công cụ này được tạo ra để giảm thiểu rủi ro và cho phép các nhà đầu tư có thể đầu tư vào các tài sản này mà không cần sở hữu trực tiếp tài sản đó.
Ví dụ: Hợp đồng tương lai trên chỉ số VN30 là một loại hợp đồng tương lai được giao dịch trên Sở giao dịch Hàng hóa TP.HCM (HoSE). Hợp đồng tương lai trên chỉ số VN30 được xây dựng trên cơ sở giá trị của 30 cổ phiếu có vốn hóa lớn nhất trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Các nhà đầu tư có thể sử dụng hợp đồng này để đầu tư hoặc giảm thiểu rủi ro trong các giao dịch chứng khoán.
Tính chất của công cụ phái sinh
Công cụ phái sinh có các tính chất sau:
- Giá trị của công cụ phái sinh phụ thuộc vào giá trị của tài sản gốc: Giá trị của một hợp đồng phái sinh được xác định dựa trên giá trị của tài sản gốc, chẳng hạn như giá cổ phiếu, giá vàng hoặc tỷ giá hối đoái.
- Khả năng đòn bẩy: Công cụ phái sinh có khả năng đòn bẩy cao, cho phép các nhà đầu tư kiếm lời hoặc chịu thua lỗ nhiều hơn so với việc mua hoặc bán trực tiếp tài sản gốc.
- Giảm thiểu rủi ro: Công cụ phái sinh được sử dụng để giảm thiểu rủi ro trong các giao dịch tài chính bằng cách cho phép các nhà đầu tư bảo vệ mình trước các biến động giá của tài sản gốc.
- Linh hoạt trong việc sử dụng: Công cụ phái sinh có thể được sử dụng để đầu tư, quản lý rủi ro hoặc giảm thiểu rủi ro.
- Sự phức tạp trong tính toán giá trị: Các công cụ phái sinh có thể có các yếu tố phức tạp trong tính toán giá trị, chẳng hạn như thời gian đến ngày đáo hạn, biến động giá của tài sản gốc và lãi suất.
- Có thể được giao dịch trên các sàn giao dịch: Các công cụ phái sinh có thể được giao dịch trên các sàn giao dịch, cho phép các nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận và giao dịch.
Các loại công cụ phái sinh phổ biến
Các loại công cụ phái sinh phổ biến bao gồm:
- Hợp đồng tương lai (Futures contract): Là một loại hợp đồng tài chính giữa hai bên, trong đó bên mua cam kết mua tài sản gốc từ bên bán vào một ngày cụ thể trong tương lai với một giá trị nhất định.
- Tùy chọn (Option): Là một loại hợp đồng cho phép bên mua quyền nhưng không phải nghĩa vụ để mua hoặc bán tài sản gốc vào một ngày cụ thể trong tương lai với một giá trị nhất định.
- Hợp đồng chênh lệch (Swap): Là một loại hợp đồng trao đổi dòng tiền giữa hai bên, trong đó bên một cam kết trả cho bên hai một tỷ lệ lãi suất hoặc một khoản tiền cố định trong một khoảng thời gian nhất định.
- Các sản phẩm tài chính kết hợp (Structured product): Là một loại công cụ phái sinh kết hợp giữa các tài sản khác nhau, chẳng hạn như các loại tài sản cơ bản, tùy chọn, hoặc các sản phẩm tài chính khác để tạo ra các sản phẩm tài chính phù hợp với nhu cầu của khách hàng.
- Các sản phẩm phái sinh khác: Bao gồm các loại sản phẩm phái sinh khác như Forward Rate Agreements (FRA), Credit Default Swap (CDS), Equity Swaps, Commodity Swap và nhiều loại khác.
Ưu và nhược điểm
Ưu điểm của các công cụ phái sinh:
- Tăng cường khả năng đa dạng hóa rủi ro: Các công cụ phái sinh cho phép các nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro hoặc tăng cường lợi nhuận của họ trong các tình huống thị trường khác nhau.
- Tính thanh khoản cao: Các công cụ phái sinh thường được giao dịch trên các sàn giao dịch chuyên nghiệp, cho phép các nhà đầu tư dễ dàng mua và bán các hợp đồng phái sinh, đảm bảo tính thanh khoản.
- Cơ hội sinh lời lớn: Với đòn bẩy cao, các nhà đầu tư có thể đầu tư một khoản vốn nhỏ và có cơ hội thu được lợi nhuận lớn.
- Tính linh hoạt: Các công cụ phái sinh có thể được thiết kế và tùy chỉnh để đáp ứng nhu cầu cụ thể của khách hàng.
Nhược điểm của các công cụ phái sinh:
- Tính phức tạp: Các công cụ phái sinh thường rất phức tạp và đòi hỏi các nhà đầu tư có kiến thức sâu về thị trường tài chính để đánh giá rủi ro và tiềm năng sinh lời.
- Rủi ro cao: Các công cụ phái sinh có đòn bẩy cao và có thể gây ra những thiệt hại lớn cho các nhà đầu tư nếu không đánh giá rủi ro một cách cẩn thận.
- Tác động lên thị trường: Các công cụ phái sinh có thể tác động đến giá cả và khối lượng giao dịch của các tài sản gốc, có thể gây ra biến động trên thị trường chứng khoán.
- Khó kiểm soát: Do tính phức tạp và rủi ro cao, các công cụ phái sinh khó kiểm soát và có thể dẫn đến các vấn đề về đạo đức và pháp lý.
Lời kết
Tóm lại, các công cụ phái sinh là một phần không thể thiếu trong lĩnh vực đầu tư tài chính. Tuy nhiên, những người muốn tham gia giao dịch các công cụ này cần phải có kiến thức sâu về thị trường tài chính và đánh giá rủi ro một cách cẩn thận để tránh mất tiền và các vấn đề pháp lý. Tuy nhiên, nếu được sử dụng một cách đúng đắn, các công cụ phái sinh có thể mang lại lợi nhuận lớn và giúp các nhà đầu tư đạt được mục tiêu đầu tư của mình.
Trả lời