Sở hữu vốn là một yếu tố quan trọng cho sự tồn tại của một startup. Trong quá trình tìm kiếm nguồn đầu tư cho dự án, startup thường trải qua một loạt các vòng gọi vốn, được biết đến như Pre-seed Round (Vòng tiền hạt giống), Seed Round (Vòng hạt giống), Series A, Series B, Series C, và nhiều loại vòng khác. Mỗi loại vòng gọi vốn này đều có tính chất và mục tiêu riêng biệt. Trong bài viết này, hãy cùng CryptoViet khám phá các khái niệm về Series A, Series B, và Series C.
Pre-seed Round (Vòng tiền hạt giống) là gì?
Pre-seed Round là giai đoạn đầu tiên trong việc huy động vốn cho một startup. Thường xảy ra khi ý tưởng còn rất mơ hồ và công ty vẫn chưa được thành lập chính thức. Trong giai đoạn này, các nhà đầu tư thường là các nhà đầu tư thiên thần, bạn bè, hoặc người thân của người sáng lập. Mục tiêu của Pre-seed Round là để bắt đầu nghiên cứu và thử nghiệm thị trường.
Seed Round (Vòng hạt giống) là gì?
Seed Round là giai đoạn tiếp theo sau Pre-seed, thường xảy ra khi startup đã có một sản phẩm mẫu (prototype) hoặc đã bán được một số lượng nhỏ sản phẩm. Tại đây, startup cần một nguồn vốn để phát triển ý tưởng kinh doanh. Các nhà đầu tư chủ yếu trong vòng này là các nhà đầu tư thiên thần, quỹ đầu tư mạo hiểm nhỏ (micro Venture Capital), và quỹ tăng tốc (Accelerator Capital). Số tiền đầu tư thường dao động từ 10.000 đến 100.000 USD. Seed Round có thể được gọi là Angel round nếu chỉ có sự tham gia của các nhà đầu tư thiên thần.
Series A là gì?
Series A là một giai đoạn quan trọng trong việc phát triển của một công ty startup. Nó xuất hiện khi startup đã có một cơ sở vững chắc và muốn mở rộng hoạt động hoặc tăng trưởng nhanh chóng. Thường, ở giai đoạn này, công ty đã đạt được một số dấu hiệu cho thấy doanh thu và lượng khách hàng đã ổn định ở một mức độ cụ thể. Điều quan trọng ở đây là các nhà đầu tư bắt đầu dựa vào dữ liệu thực tế để đánh giá tiềm năng của dự án và xem liệu nó có khả năng trở thành một doanh nghiệp có giá trị và có khả năng sinh lời hay không.
Vòng gọi vốn Series A thường thu hút sự tham gia của các nhà đầu tư mạo hiểm và nhà đầu tư thiên thần. Nếu có các vòng gọi vốn trước đó, nhà đầu tư sẽ xem xét cách nguồn vốn đã được sử dụng và xem xét liệu việc đầu tư lần này có thể tạo giá trị cho họ hay không. Trong Series A, một số nhà đầu tư khác cũng tham gia, chẳng hạn như các công ty tư nhân, công ty gia đình, quỹ phòng hộ hoặc các tổ chức liên doanh.Bên cạnh đó, vòng gọi vốn này cũng thường đi kèm với việc công ty startup phải trình bày một kế hoạch kinh doanh chi tiết và một chiến lược rõ ràng về cách họ sẽ sử dụng nguồn vốn mới để mở rộng hoạt động và đạt được sự tăng trưởng mục tiêu.
Series B là gì?
Vòng Series B là một giai đoạn tiếp theo quan trọng trong việc phát triển của một công ty startup. Tại đây, startup tìm kiếm sự tham gia của các quỹ đầu tư mạo hiểm. Số tiền huy động trong giai đoạn này thường lớn hơn so với Series A và có thể lên đến hàng chục triệu USD.
Mục tiêu chính của Series B là xây dựng và mở rộng công ty dựa trên những thành công đã có ở các giai đoạn trước. Công ty sẽ sử dụng số tiền này để mở rộng đội ngũ nhân sự, mở rộng địa lý để thâm nhập vào các thị trường mới, và nhìn chung là mở rộng quy mô hoạt động kinh doanh.
Ở Series B, quá trình thẩm định và lựa chọn nhà đầu tư thường được tiến hành một cách kỹ lưỡng hơn. Các nhà đầu tư trong giai đoạn này thường có một quy trình đánh giá nghiêm ngặt và đặt ra những yêu cầu cụ thể về kế hoạch phát triển và tiến trình tăng trưởng của công ty.
Ngoài ra, trong giai đoạn Series B, việc mua lại (acquisition) cũng có thể trở nên khả thi. Các nhà đầu tư và công ty có thể bắt đầu xem xét các tiềm năng mua lại để tạo cơ hội sinh lời.
Series C là gì?
Vòng Series C là một trong những giai đoạn quan trọng nhất trong việc phát triển của một công ty startup. Ở giai đoạn này, startup thường đã đạt được một mức giá trị đáng kể và có thể lên đến hàng trăm triệu USD hoặc thậm chí cả tỷ USD. Số tiền huy động trong Series C thường ở mức rất cao, giúp công ty tiếp tục mở rộng và tăng trưởng trên thị trường.
Công ty ở giai đoạn Series C thường đã chiếm lĩnh một phần thị trường đáng kể và muốn gia tăng thị phần của mình. Các cuộc cạnh tranh về người dùng và vị trí địa lý có thể trở nên gay gắt hơn. Tại đây, có khả năng lớn là startup sẽ nhận được những lời đề nghị mua lại mang tính chiến lược từ các công ty lớn hơn hoặc từ các đối thủ cạnh tranh.
Trong Series C, startup thường làm việc với các nhà đầu tư lớn nhất hoặc thậm chí là các nhà đầu tư thuộc các tập đoàn. Tuy nhiên, đây cũng có thể là vòng gọi vốn khó khăn nhất vì các nhà đầu tư yêu cầu nhiều hơn và đòi hỏi một quy trình đánh giá nghiêm ngặt hơn. Các nhà sáng lập và công ty startup cần phải chứng minh được sự bền vững và tiềm năng tăng trưởng lớn trong tương lai để thu hút các nhà đầu tư trong Series C.
Mezzanine
Mezzanine (Mezzanine Financing) là một loại vòng gọi vốn đặc biệt trong quá trình phát triển của một công ty, thường diễn ra trước khi công ty tiến hành IPO (Initial Public Offering) – việc niêm yết công khai cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Đây là giai đoạn cuối cùng trong quá trình huy động vốn trước khi trở thành công ty niêm yết.
Mezzanine financing thường dành cho các công ty đã có giá trị lớn và ổn định, thường là các công ty tỷ đô. Vốn trong vòng này thường được huy động dưới dạng khoản vay chuyển đổi (convertible notes) hoặc cổ phiếu ưu đãi (preferred stock). Điều đặc biệt ở Mezzanine là nó thường là một sự kết hợp giữa vốn tư nhân (equity) và nợ (debt), chứ không chỉ đơn thuần là cổ phiếu như các giai đoạn trước đó.
Một điểm quan trọng cần lưu ý khi sử dụng Mezzanine fund là việc sở hữu của các nhà sáng lập và cổ đông hiện tại có thể bị dilution (thinning) một cách đáng kể. Điều này xảy ra khi các khoản vay chuyển đổi sang cổ phiếu, dẫn đến sự mất mát một phần của sự sở hữu trong công ty. Dilution có thể là một rủi ro khi sử dụng Mezzanine financing, và công ty cần phải xem xét kỹ lưỡng trước khi quyết định sử dụng loại hình tài chính này.
Sự khác biệt giữa các Series
Sự khác biệt giữa các Series gọi vốn của startup (Series A, Series B, và Series C) là rất quan trọng để hiểu rõ để có thể quản lý và phát triển công ty một cách hiệu quả. Dưới đây là một số điểm chính để nắm vững sự khác biệt giữa chúng:
Mục tiêu và giai đoạn phát triển:
- Series A: Thường là giai đoạn để xây dựng sản phẩm và kiểm tra thị trường. Mục tiêu chính là tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ và thu thập dữ liệu về thị trường.
- Series B: Công ty đã có sản phẩm hoặc dịch vụ và muốn mở rộng quy mô kinh doanh. Mục tiêu là gia tăng thị phần và tăng trưởng nhanh hơn.
- Series C: Tập trung vào gia tăng thị phần, chiếm lĩnh thị trường, và thậm chí chuẩn bị cho việc niêm yết công khai hoặc mua lại.
Số tiền huy động:
- Series A: Thường huy động từ 2 triệu đến 15 triệu USD.
- Series B: Có sự gia tăng đáng kể, thường từ 15 triệu đến 100 triệu USD.
- Series C: Số tiền lên đến hàng trăm triệu USD, thậm chí có thể đạt hàng tỷ USD.
Tham gia của Nhà đầu tư:
- Series A: Các nhà đầu tư thiên thần và quỹ đầu tư mạo hiểm thường tham gia.
- Series B: Các nhà đầu tư mạo hiểm lớn hơn, quỹ tăng tốc, và các công ty tư nhân thường xuất hiện.
- Series C: Những nhà đầu tư lớn, quỹ đầu tư tài chính, và thậm chí là các tập đoàn đầu tư.
Dilution (Mất mát Sở hữu):
- Series A: Dilution có thể xảy ra, nhưng thường không nhiều.
- Series B: Dilution tăng lên đáng kể do số tiền huy động lớn hơn.
- Series C: Dilution có thể rất cao do số tiền huy động cực kỳ lớn.
Mục tiêu mua lại và IPO:
- Series A: Mua lại hiếm khi xảy ra ở giai đoạn này. IPO không phải là ưu tiên chính.
- Series B: Có khả năng mua lại hoặc IPO, tùy thuộc vào tình hình kinh doanh.
- Series C: Thường là giai đoạn chuẩn bị cho IPO hoặc thu hút các giao dịch mua lại chiến lược.
Sự thay đổi trong Quản lý:
- Series A: Thường là giai đoạn sáng lập với sự tham gia mạnh mẽ của nhà sáng lập.
- Series B: Có thể bắt đầu có sự tham gia của các quản lý chuyên nghiệp để quản lý quy mô lớn hơn.
- Series C: Thường có sự gia tăng trong việc thuê các nhà quản lý và lãnh đạo kinh doanh chuyên nghiệp.
Cơ hội và rủi ro trong việc gọi vốn
Việc gọi vốn cho một công ty startup không chỉ mang lại cơ hội mà còn đi kèm với các rủi ro. Dưới đây là một cái nhìn tổng quan về rủi ro và cơ hội trong quá trình gọi vốn:
Cơ hội
- Nguồn vốn cho Phát triển: Gọi vốn cung cấp nguồn tài chính để phát triển và mở rộng công ty. Điều này cho phép startup tập trung vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm, tăng trưởng thị phần và khám phá thị trường mới.
- Chuyển đổi Ý tưởng thành Hiện thực: Gọi vốn giúp startup biến ý tưởng ban đầu thành sản phẩm hoặc dịch vụ thực tế. Điều này có thể giúp khởi đầu sự kinh doanh và thu thập dữ liệu thị trường quan trọng.
- Thúc đẩy Tăng trưởng: Nếu được sử dụng một cách hiệu quả, vốn mới có thể thúc đẩy tăng trưởng nhanh chóng, giúp công ty đạt được mức độ quy mô lớn hơn và thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư lớn hơn hoặc các giao dịch mua lại chiến lược.
- Học hỏi từ Nhà đầu tư: Quá trình gọi vốn cung cấp cơ hội học hỏi từ các nhà đầu tư có kinh nghiệm. Các nhà sáng lập có thể tận dụng kiến thức và kinh nghiệm của họ để phát triển kế hoạch kinh doanh.
Rủi ro
- Dilution (Mất mát Sở hữu): Một trong những rủi ro lớn nhất khi gọi vốn là dilution, tức là mất mát sự kiểm soát và sở hữu của các nhà sáng lập và cổ đông hiện tại. Mỗi lần gọi vốn mới có thể dẫn đến việc phát hành thêm cổ phiếu hoặc phân quyền mua cổ phiếu, làm giảm tỷ lệ sở hữu của các cổ đông hiện tại.
- Áp lực Tài chính: Gọi vốn không phải lúc nào cũng đảm bảo thành công. Công ty phải đối mặt với áp lực tài chính liên quan đến trả nợ và hoàn trả vốn khi kế hoạch kinh doanh không được thực hiện.
- Cạnh tranh với Các Startup khác: Có thể có cạnh tranh khốc liệt để thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư. Các công ty startup phải cạnh tranh về khả năng thu hút vốn và thị phần trên thị trường.
Lời kết
Việc thành công trong việc gọi vốn đòi hỏi sự kết hợp giữa chiến lược kinh doanh xuất sắc và khả năng thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư. Thành công này không chỉ đánh dấu một bước quan trọng trong sự phát triển của công ty mà còn là một chặng đường đầy thách thức và hứa hẹn đối với tương lai.
Hy vọng rằng, thông tin trong bài viết này đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về quá trình gọi vốn của startup và cách các Series khác nhau đóng vai trò trong sự thành công của họ. Chúc các bạn thành công trong hành trình khởi nghiệp và phát triển kinh doanh của mình.
Trả lời