Chơi hụi, một hình thức tài chính đã tồn tại trong xã hội Việt Nam suốt nhiều thập kỷ, vẫn tiếp tục tồn tại và thậm chí mở rộng đến ngày nay. Ý kiến về hụi có thể khá đa dạng, với một số người coi nó như một ống heo để bỏ tiền tiết kiệm, trong khi một số khác lại xem đây như một hình thức đầu tư sinh lời. Tuy nhiên, cũng không ít trường hợp lợi dụng hụi để lừa đoạt tiền của người khác rồi biến mất. Điều gì làm cho chơi hụi trở nên phổ biến và những nguyên tắc chơi như thế nào? Trong bài viết dưới đây, hãy cùng CryptoViet khám phá khái niệm tài chính này nhé.
Chơi hụi là gì?
Chơi hụi (chơi Họ, Hội, Biêu, Phường, Huê), được coi là một hình thức kết nối và hỗ trợ tài chính trong cộng đồng. Thông qua việc góp tiền hoặc tài sản vào dây hụi, mỗi thành viên sẽ có cơ hội nhận được số tiền hoặc tài sản tương đương trong các kỳ mở hụi. Qua việc tham gia chơi hụi, mọi người có thể tiết kiệm và tích luỹ tài sản, đáp ứng nhu cầu vốn mà không cần tìm đến các nguồn tài chính truyền thống.
Trong một chuỗi chơi hụi, cần có một người đóng vai trò là chủ hụi và mời các thành viên khác, gọi là con hụi, tham gia. Chủ hụi có trách nhiệm thu tiền hoặc tài sản từ các con hụi.
Một chuỗi chơi hụi có thể không có giới hạn số lượng người chơi. Các thành viên trong chuỗi hụi sẽ thống nhất loại tài sản được góp, chẳng hạn như tiền mặt, vàng, gạo, và đặt ra các điều khoản như số lượng kỳ góp, thời gian góp, và kỳ mở hụi.
Trước đây, việc chơi hụi không được công nhận và bảo vệ quyền lợi theo pháp luật Việt Nam. Tuy nhiên, từ năm 2006, đã có nghị định về bảo vệ người chơi hụi, đưa ra một số quy định để đảm bảo tính minh bạch và an toàn cho các bên tham gia.
Lưu ý rằng việc tham gia chơi hụi vẫn còn mang theo một số rủi ro. Mặc dù đã có sự bảo vệ từ pháp luật, nhưng vẫn cần cảnh giác và tìm hiểu kỹ về chuỗi hụi cụ thể trước khi tham gia. Bằng cách hiểu rõ quy định và đảm bảo tính minh bạch, bạn có thể bảo vệ quyền lợi cá nhân và tránh những tình huống không mong muốn.
Các hình thức chơi hụi
Có hai hình thức chơi hụi phổ biến là chơi hụi có lãi và chơi hụi không có lãi.
Thường thì, việc chơi hụi được tổ chức theo các bước sau:
- Chủ hụi: Chơi hụi cần có một người đứng ra làm chủ hụi, người này chịu trách nhiệm tổ chức và điều hành chuỗi hụi. Chủ hụi sẽ mời các thành viên khác tham gia và cùng góp tài sản.
- Con hụi: Các thành viên được mời tham gia chơi hụi được gọi là con hụi. Họ sẽ đồng ý tham gia và đóng góp một khoản tài sản có giá trị giao dịch nhất định vào chuỗi hụi.
- Tài sản góp: Trong một chuỗi hụi, các thành viên thống nhất với nhau về loại tài sản có giá trị giao dịch như gạo, vàng, tiền mặt, hoặc các loại tài sản khác. Quy định về loại tài sản và giá trị góp sẽ được thỏa thuận trước khi bắt đầu chuỗi hụi.
- Số lượng thành viên: Trong một chuỗi hụi, không có giới hạn về số lượng thành viên tham gia. Mọi người có thể mời bạn bè, người thân hoặc những người quen tham gia cùng, tạo nên một dây hụi lớn và đa dạng.
Chơi hụi có lãi
Chơi hụi có lãi là một hình thức chơi hụi phổ biến trong dân gian. Trong kiểu chơi này, người lấy trước sẽ chịu tổn thất nhiều hơn, trong khi người lấy sau cùng sẽ nhận được lợi ích lớn hơn. Thường, mỗi chu kỳ hụi có lãi tính theo tháng, và người lấy trước sẽ phải đóng số tiền cao hơn, trong khi người lấy sau cùng sẽ đóng số tiền ít hơn.
Ví dụ: Giả sử có 10 người chơi, trong tháng đầu tiên, mỗi người đóng 850.000 đồng. Người lấy xong tháng sau đóng 1.000.000 đồng cho đến khi kết thúc chu kỳ. Người lấy trước bất kỳ sẽ nhận tổng số tiền mà tất cả những người chơi trong tháng đó đã đóng và trả tiền công cho chủ hụi, tức là 1.000.000 đồng.
Một cách hiểu đơn giản, trong chu kỳ hụi, người lấy trước sẽ chịu thiệt hại và chịu trách nhiệm bù đắp cho người lấy sau cùng, trừ đi số tiền công của chủ hụi. Điều này cũng đồng nghĩa với việc nếu số tiền công của chủ hụi quá lớn, thì việc tham gia chơi hụi này không nên được khuyến khích.
Chơi hụi không có lãi
Chơi hụi không có lãi, hay còn được gọi là hụi ước, là một hình thức chơi hụi được xem là an toàn nhất và phổ biến trong cộng đồng người Hoa. Trong loại hình này, chủ hụi mời các hụi viên tham gia vào ngày đầu tiên khi mở hụi. Các hụi viên cần có mặt đông đủ, biết mặt nhau, biết tên và số điện thoại rõ ràng. Mỗi hụi viên sẽ đóng một số tiền góp hụi cho chủ hụi tại bàn ăn, ví dụ như mỗi phần 10 triệu đồng thì mỗi hụi viên đưa cho chủ hụi 10 triệu đồng. Chủ hụi được coi như là người hốt hụi đầu tiên.
Khi đến kỳ hụi tiếp theo, các hụi viên sẽ “bỏ phiếu”, và người trả lãi cao nhất sẽ được hốt. Ưu điểm của hình thức này là việc đóng hụi diễn ra trên bàn tiệc hụi tại một địa điểm cố định và không được đóng trễ. Người được hốt hụi sẽ nhận được toàn bộ số tiền hốt tại bàn tiệc hụi.
Nếu một hụi viên không đóng tiền hụi khi hết hạn, chủ hụi sẽ phải chịu trách nhiệm. Nếu chủ hụi cố tình giữ tiền hụi, hụi viên chỉ mất một phần nhỏ do mới đóng một phần. Do đó, chủ hụi không thể giữ tiền hụi được, vì tất cả các hụi viên đều biết mặt nhau và có thông tin về nhau.
Lưu ý khi chơi hụi
Khi tham gia chơi hụi, bạn cần lưu ý một số khái niệm quan trọng để tránh những rủi ro không mong muốn:
- Hụi chết: Đây là người đã hốt hụi trước đó và đang trả lãi cho những kỳ hụi sau. Trong mỗi kỳ hụi, chỉ có một người được hốt, và khi đã hốt trước thì bạn sẽ trở thành hụi chết, chịu trách nhiệm trả lãi cho các hụi viên sau bạn.
- Hụi sống: Đây là người chưa hốt hụi và đang nhận tiền lời từ người hốt hụi trước đó. Bạn sẽ là hụi sống cho đến khi tới lượt hốt hụi của mình.
- Bể hụi: Đây là tình huống khi chủ hụi đã thu đủ tiền từ các con hụi, nhưng đến kỳ mở hụi lại không chi trả cho người được hốt hụi. Điều này có thể xảy ra khi chủ hụi không tuân thủ các quy định và trách nhiệm của mình, gây ra sự mất tin tưởng và tranh chấp trong hụi.
- Giựt hụi: Đây là tình huống khi đến kỳ mở hụi, chủ hụi không xuất hiện hoặc không trả lời cuộc gọi, giống như chủ hụi đã bỏ trốn. Trường hợp này rất đáng ngờ và có thể gây mất lòng tin của các hụi viên.
Để tránh những rủi ro và tranh chấp trong quá trình chơi hụi, quan trọng nhất là bạn nên lựa chọn chơi với các thành viên đáng tin cậy, tìm hiểu kỹ về quy định và thỏa thuận của hụi trước khi tham gia, và tuân thủ đúng quy tắc và trách nhiệm của mình khi làm chủ hụi hoặc hụi viên. Sự minh bạch, trung thực và tôn trọng giữa các thành viên là yếu tố quan trọng để đảm bảo một trải nghiệm chơi hụi an toàn và công bằng.
Đặc điểm chính
Mặc dù chơi hụi là hình thức huy động vốn không chính thống, nhưng nhiều người dân vẫn ưa thích chơi hụi hơn là vay tiền từ các nguồn như ngân hàng hay công ty tài chính. Thực tế, chơi hụi không phải là điều xấu. Nếu xét về bản chất, hụi tương tự như hình thức gửi tiết kiệm và nhận được số tiền mà ta đã định sẵn nhanh hơn. Việc đóng hụi sau đó cũng tương đương với hình thức trả góp.
Người dân tiếp tục tham gia chơi hụi chủ yếu là do những người tham gia đều là những người quen biết nhau. Đặc biệt, chủ hụi thường là những người uy tín và có danh tiếng.
Do đó, chơi hụi vẫn tạo được sự tin tưởng mặc dù không có sự bảo hộ của pháp luật hay các văn bản chính thức về số tiền, thời gian chơi và lãi suất. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp chơi hụi bị biến tướng và lạm dụng bằng cách đưa ra mức lãi suất hút hụi cực kỳ cao, dẫn đến việc người chơi dễ dàng rơi vào bẫy và tham gia vào hình thức này.
Đối với những người cần gấp số tiền, thường là những người dân nghèo, hụi có thể là cách nhanh chóng và dễ dàng nhất để họ có vốn kinh doanh và thoát khỏi tình cảnh khó khăn hiện tại. Điều này đã khiến nhiều người không ngại tham gia các “dây hụi” mặc dù đã nhiều lần được cảnh báo về những rủi ro có thể xảy ra. Tuy nhiên, điều này đã đẩy không ít người dân vào cảnh khốn đốn, mất hết tiền dành dụm cả đời do rơi vào cạm bẫy mang tên “hụi”.
Có nên chơi hụi hay không?
Chơi hụi có thể giúp huy động vốn nhanh chóng với mức lãi suất không quá cao và không yêu cầu trả tiền một lần. Hình thức chơi hụi có thể giảm bớt áp lực tài chính đang đối mặt. Tuy nhiên, để bảo vệ quyền lợi của bạn, quan trọng là lựa chọn chơi hụi với những chủ hụi có uy tín để tránh rủi ro bị giựt hụi hoặc bể hụi gây thiệt hại tài sản.
Trước khi quyết định tham gia chơi hụi, hãy xem xét một số yếu tố sau:
- Uy tín của chủ hụi: Lựa chọn chủ hụi có danh tiếng tốt, được đánh giá là đáng tin cậy và có lịch sử hoạt động tốt. Điều này giúp giảm nguy cơ rơi vào tình trạng bị giựt hụi hoặc gặp phải bể hụi.
- Rủi ro: Mặc dù chơi hụi có thể mang lại lợi ích tài chính, nhưng cũng tồn tại rủi ro. Hụi có thể bị bể, và nếu không chọn chủ hụi uy tín, có thể gặp rủi ro mất tài sản hoặc tiền gửi của bạn.
- So sánh với các phương án khác: Nên xem xét cẩn thận và so sánh chơi hụi với các phương án khác, chẳng hạn như vay tiền từ ngân hàng hoặc công ty tài chính. Xem xét kỹ lưỡng về mức lãi suất, thời gian và điều kiện trả nợ để đưa ra quyết định thông minh.
- Tình hình tài chính cá nhân: Trước khi tham gia chơi hụi, hãy đánh giá tình hình tài chính cá nhân của bạn. Đảm bảo rằng bạn có khả năng đáp ứng các khoản đóng góp mà không gây căng thẳng tài chính.
Những rủi ro tiềm ẩn
Sau khi đã hiểu về chơi hụi, cần nhớ rằng hình thức này cũng mang theo những rủi ro tiềm ẩn. Hãy cùng tìm hiểu những rủi ro không may mà bạn có thể gặp phải khi tham gia chơi hụi.
Trong những năm gần đây, đã có nhiều vụ vỡ hụi và bể hụi xảy ra, cho thấy sự nguy hiểm của hình thức “góp vốn” này. Trong quá trình góp tiền, có nhiều rủi ro có thể xảy ra.
Ví dụ, chủ hụi có thể lấy tiền từ hụi để sử dụng cho mục đích cá nhân hoặc cho vay mà không trả lại. Điều này dẫn đến việc cả đường dây hụi bị “bể”, không thể trả tiền cho những người chơi.
Một trường hợp khác là khi người chơi mong muốn có nhiều lợi nhuận, họ chờ đến cuối kỳ hạn để rút tiền từ hụi. Tuy nhiên, những người chơi khác có thể không tham gia nữa. Điều này đồng nghĩa với việc người cuối cùng rút tiền có thể mất trắng nếu chủ hụi không chịu trách nhiệm.
Ngoài ra, chủ hụi có thể lừa đảo người chơi bằng cách tạo ra nhiều dây “hụi ma” bằng cách mạo danh nhiều người chơi để tăng sự hấp dẫn và số lượng người tham gia.
Những trường hợp như vậy đã xảy ra nhiều trong những năm gần đây, khiến nhiều người dân trở nên khốn đốn khi tin tưởng chủ hụi trong một thời gian dài và mất hết số tiền tiết kiệm cả đời.
Theo Nghị định số 144/2006/NĐ-CP ngày 27/11/2006 về hụi, người lừa đảo trong việc chơi hụi sẽ chịu trách nhiệm trước cơ quan Nhà nước nếu số tiền lừa đảo vượt quá 2 triệu đồng. Các tài sản thu được từ đường dây hụi sẽ được xử lý và trả lại cho các thành viên để đảm bảo quyền lợi và lợi ích hợp pháp.
Lời kết
Có thể thấy, chơi hụi không hẳn là điều xấu, nó còn được coi là một hình thức huy động vốn nhanh chóng để tiết kiệm hoặc ứng trước tiền trong những tình huống khẩn cấp với thủ tục đơn giản.
Tuy nhiên, việc chơi hụi chỉ dựa vào niềm tin cá nhân của các thành viên mà không có tài sản bảo đảm (như cầm cố, thế chấp) thì dễ gặp sự cố bất trắc. Đặc biệt, vai trò của chủ hụi cần được xem xét kỹ để đảm bảo tính đáng tin cậy. Hơn nữa, người dân không nên coi hụi là hình thức đầu tư để kiếm lãi suất cao.
Vì vậy, trong tình huống kẹt tiền hoặc muốn tham gia một đường dây hụi, bạn nên cân nhắc những rủi ro có thể xảy ra và nếu có thể, nên đặt số tiền đó vào các ngân hàng uy tín để đảm bảo an toàn cho tài sản của mình.
CryptoViet tổng hợp
Trả lời