Giá vàng tại Việt Nam luôn thu hút sự chú ý của nhà đầu tư và dư luận do sự biến động liên quan đến nhiều yếu tố. Dưới đây là một số yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến giá vàng trong nước.
Biến động cung – cầu vàng
Biến động về nguồn cung vàng
Việt Nam chủ yếu cung cấp vàng thông qua hoạt động nhập khẩu. Khi giá vàng trong nước thấp hơn so với giá vàng trên thị trường thế giới, các công ty kinh doanh vàng sẽ xuất khẩu vàng để kiếm lợi nhuận. Ngược lại, khi giá vàng trong nước cao hơn so với giá vàng trên thị trường thế giới, các công ty này sẽ nhập khẩu vàng để cung cấp cho thị trường trong nước. Tuy nhiên, nguồn cung cấp này phụ thuộc vào hạn ngạch do Ngân hàng Nhà nước quy định, điều này có thể gây ra tình trạng thiếu hụt cung vàng, dẫn đến tăng giá vàng, tạo điều kiện cho việc đầu cơ và buôn lậu vàng, gây khó khăn cho việc kiểm soát tình hình trong nước.
Biến động về nhu cầu vàng
Theo báo cáo của Hội đồng vàng Thế giới (WGC) ngày 13/11/2014, trong quý 3 năm 2014, xu hướng tiêu thụ vàng của Việt Nam cho thấy nước này đứng thứ 7 trên thế giới về lượng vàng tiêu thụ. Số liệu cho thấy nhu cầu vàng của Việt Nam trong quý này là 19 tấn, giảm 27% so với cùng kỳ năm trước. Con số này cũng thấp hơn so với lượng vàng tiêu thụ trong quý 2 là 29,3 tấn và quý 1 là 19,5 tấn. Trong đó, nhu cầu về vàng nữ trang của Việt Nam giảm 9% so với cùng kỳ năm trước, chỉ còn 2 tấn. Nhu cầu đầu tư vào vàng miếng cũng giảm 29%, chỉ còn 17 tấn.
Nhu cầu vàng trên thị trường Việt Nam bao gồm:
- Nhu cầu trang sức
- Nhu cầu tích lũy
- Nhu cầu sản xuất
- Nhu cầu đầu tư
Tuy nhiên, trên thị trường thế giới nhu cầu vàng đầu tư trên thị trường vàng có tác động mạnh mẽ đến giá vàng.
Chính sách của Nhà Nước
Chính sách tiền tệ
Mặt khác, tuy tỷ giá USD/VND có tác động đôi chút lên giá vàng trong nước, nhưng đó không phải là yếu tố chính khiến giá vàng trong nước chênh lệch so với giá vàng thế giới. Thực tế là, khi ta sử dụng tỷ giá USD/VND bình quân trong nhiều năm để tính giá vàng thế giới quy đổi tại các thời điểm khác nhau theo đơn vị triệu đồng/lượng, chênh lệch giữa giá vàng thế giới và giá vàng Việt Nam vẫn rất lớn, thậm chí còn lớn hơn so với các giá trị thông thường khi sử dụng tỷ giá trực tiếp để quy đổi.
Quy định về việc nhập khẩu vàng của Ngân hàng Nhà Nước
Việc giới hạn hạn ngạch nhập khẩu vàng là một biện pháp quản lý thị trường vàng, và được Nhà nước áp dụng nhằm kiểm soát tình trạng ngoại hối và điều hành tỷ giá. Tuy nhiên, khi giá vàng trong nước tăng cao như năm 2012, chênh lệch so với giá vàng thế giới đôi khi cực kỳ lớn, gần đạt mức gần 4 triệu đồng / lượng, việc cấp hạn ngạch nhập khẩu vàng đã gây chậm trễ trong việc bổ sung nguồn cung cấp và giảm giá vàng để bình ổn thị trường vàng. Điều này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động buôn lậu, đầu cơ và thu lời, dẫn đến sự rối loạn trên thị trường vàng.
Cấm sàn giao dịch vàng và kinh doanh vàng trên tài khoản
Việc đóng cửa sàn giao dịch vàng và cấm kinh doanh vàng trên tài khoản sẽ khiến thị trường vàng Việt Nam chuyển hoàn toàn sang thị trường vàng vật chất, tập trung vào giao dịch mua bán vàng miếng như hiện nay. Tuy nhiên, thị trường đang có nhu cầu lớn đối với các loại hình giao dịch vàng khác và việc cấm có thể không phù hợp với xu hướng hội nhập.
Bên cạnh đó, việc cấm săn vàng và kinh doanh vàng trên tài khoản khiến cho thông tin đầu tư bị hạn chế, tạo điều kiện cho đầu cơ và buôn lậu làm giả hàng hóa trên thị trường vàng vật chất, gây ảnh hưởng xấu đến giá vàng trong nước. Đồng thời, việc quản lý thị trường vàng cũng trở nên khó khăn hơn.
Giá vàng thế giới
Với xu thế toàn cầu hóa hiện nay thì tự do thương mại giữa các quốc gia, giá vàng trong nước phụ thuộc vào giá vàng thế giới do khi giá vàng thế giới và giá vàng trong nước có sự chênh lệch thì ngay lập tức giá vàng trong nước sẽ lập tức được điều chỉnh thông qua hoạt động xuất nhập khẩu.
Dù tại một số thời điểm, giá vàng trong nước có thể chênh lệch so với giá vàng thế giới do nhiều yếu tố như sự can thiệp của Nhà nước, tâm lý thị trường, hoặc sự xuất hiện của các nhà đầu cơ,… tuy nhiên, sự chênh lệch này thường không duy trì được lâu và sẽ bị phá vỡ bởi quy luật cung cầu: Khi giá vàng trong nước tăng, các nhà đầu tư sẽ nhập khẩu nhiều hơn, tăng cung vàng dẫn đến giá vàng giảm. Khi giá vàng trong nước thấp, người ta sẽ xuất khẩu vàng ra nước ngoài tìm kiếm lợi nhuận, giảm cung vàng dẫn đến giá vàng tăng trở lại và giá vàng trong nước sẽ tiếp tục theo sát đối với giá vàng thế giới.
Tỷ giá USD/VND
Đối với lượng vàng nhập khẩu, giá vàng thường được tính và giao dịch theo đơn vị USD/ounce. Do đó, tỷ giá USD/VND là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến giá vàng trong nước của lượng vàng này.
Khi nhu cầu về đồng USD tăng bởi nhiều yếu tố kinh tế tác động, trong đó có một số yếu tố ảnh hưởng trực tiếp như: tăng lãi suất tiền gửi USD, các chỉ số sức mạnh của nền kinh tế Mỹ tăng bền vững và chính trị ổn định thì đồng USD sẽ được định giá cao hơn. Khi đó, giá vàng sẽ được điều chỉnh lại thông qua việc quy đổi sang đồng USD. Về mặt quy đổi thông qua tương quan của các cặp tiền tệ, khi USD tăng thì giá vàng được định giá bằng đồng USD sẽ trở nên đắt hơn so với các loại ngoại tệ khác, và điều này sẽ khiến giá vàng giảm trong ngắn hạn.
Trở lại việc quy đổi giữa VND, USD và giá vàng, khi tỉ giá USD/VND giảm, số tiền VND cần dùng để mua các loại hàng hóa được niêm yết theo giá USD như vàng sẽ giảm và ngược lại.
Giá dầu
Giá vàng không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi giá dầu, tuy nhiên, giá dầu được tính bằng USD nên bất kỳ sự dao động nào trong giá dầu cũng có thể ảnh hưởng đến tỷ giá USD và từ đó ảnh hưởng đến giá vàng. Giá dầu cũng chịu ảnh hưởng của các biến cố chính trị – xã hội khác. Ví dụ, khi giá dầu tăng, do USD là đồng tiền chủ yếu được sử dụng trong thanh toán quốc tế, nên điều đó có thể dẫn đến việc giá trị của USD giảm, từ đó các quốc gia có xu hướng nhập vàng để tích trữ, dẫn đến nhu cầu vàng trên thế giới tăng và giá vàng tăng theo.
Lãi suất tiền gửi
Lãi suất tiền gửi có thể gây ảnh hưởng gián tiếp đến giá vàng trong một số trường hợp. Nếu lãi suất tiền gửi giảm thì lãi suất cho vay cũng sẽ giảm, dẫn đến sự tăng cường đầu tư và vay vốn đầu tư của các doanh nghiệp, làm tăng lượng tiền lưu thông và gây ra lạm phát.
Nếu tốc độ lạm phát cao, người dân có thể đầu tư vào vàng như một phương thức dự trữ tài sản, bảo toàn giá trị của tài sản của họ. Khi đó, nhu cầu mua vàng tăng trong cộng đồng, đẩy mức cầu vàng tăng cao và kéo giá vàng tăng lên theo.
Biến động giá chứng khoán
Sự biến động giá chứng khoán thường có ảnh hưởng đến giá vàng. Khi giá chứng khoán giảm, các nhà đầu tư có thể chuyển đầu tư sang vàng, vì vàng được coi là một tài sản an toàn trong thời kì thị trường tài chính khó khăn. Điều này sẽ làm tăng nhu cầu mua vàng và đẩy giá vàng tăng lên. Ngược lại, khi giá chứng khoán tăng, các nhà đầu tư có thể chuyển đầu tư sang các tài sản khác, khiến nhu cầu mua vàng giảm và giá vàng giảm theo.
Trả lời