Ví điện tử là gì?

Ví điện tử còn được gọi là ví số, là một hình thức thanh toán số hoặc phương tiện lưu trữ tiền tệ trực tuyến. Nó cho phép người dùng thực hiện các giao dịch tài chính thông qua các thiết bị điện tử như điện thoại di động, máy tính bảng hoặc máy tính cá nhân. Ví điện tử giúp người dùng thuận tiện, nhanh chóng và an toàn thực hiện các giao dịch mà không cần sử dụng tiền mặt hoặc thẻ tín dụng truyền thống.

Tính năng của ví điện tử

Không chỉ tại Việt Nam, mà ở nhiều nước trên thế giới, xu hướng sử dụng ví điện tử thay cho tiền mặt đang ngày càng phổ biến.

Các tính năng thường có trong ví điện tử bao gồm:

Thanh toán: Người dùng có thể thực hiện thanh toán trực tuyến cho các sản phẩm và dịch vụ từ các cửa hàng trực tuyến và ngoại tuyến.
Chuyển tiền: Ví điện tử cho phép người dùng chuyển tiền giữa các tài khoản ví điện tử khác nhau hoặc đến các tài khoản ngân hàng.
Lưu trữ thông tin thẻ: Người dùng có thể lưu trữ thông tin thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ hoặc thông tin tài khoản ngân hàng trong ví điện tử để tiện lợi cho việc thanh toán.
Tích điểm và ưu đãi: Nhiều ví điện tử cung cấp chương trình tích điểm hoặc ưu đãi đặc biệt cho người dùng khi sử dụng ví điện tử để mua hàng.
Quản lý tài chính: Người dùng có thể kiểm tra số dư tài khoản, lịch sử giao dịch và quản lý tài chính cá nhân thông qua ứng dụng ví điện tử.

Thông qua đoạn trích dưới đây của VTV24 thì có lẽ bạn sẽ hiểu tại sao ví điện tử lại là xu thế.

Ưu và nhược điểm của ví điện tử

Ví điện tử có nhiều ưu và nhược điểm. Dưới đây là một số ưu và nhược điểm phổ biến của ví điện tử:

Ưu điểm:

Tiện lợi: Ví điện tử giúp người dùng thực hiện các giao dịch nhanh chóng và dễ dàng thông qua thiết bị di động hoặc máy tính, không cần phải mang theo tiền mặt hoặc thẻ tín dụng.
An toàn: Khi sử dụng ví điện tử, thông tin tài chính của người dùng được mã hóa và bảo mật, giúp ngăn chặn các trường hợp gian lận và đánh cắp thông tin tài khoản.
Dễ dàng quản lý tài chính: Ví điện tử cung cấp tính năng theo dõi số dư, lịch sử giao dịch và quản lý tài chính cá nhân, giúp người dùng theo dõi chi tiêu và tiết kiệm hơn.
Chuyển tiền nhanh chóng: Ví điện tử cho phép chuyển tiền một cách dễ dàng và nhanh chóng đến các tài khoản khác, kể cả khi người nhận không sử dụng cùng một ứng dụng ví điện tử.
Ưu đãi và khuyến mãi: Nhiều ví điện tử cung cấp các ưu đãi, giảm giá và chương trình khuyến mãi cho người dùng, làm tăng lợi ích khi sử dụng ví điện tử để thanh toán.

Nhược điểm:

Yếu tố an ninh: Mặc dù ví điện tử thường được bảo mật, nhưng nếu người dùng không bảo vệ tốt thông tin đăng nhập hoặc mất điện thoại, việc xâm nhập vào tài khoản và gian lận vẫn có thể xảy ra.
Cần kết nối internet: Để thực hiện giao dịch và kiểm tra số dư, ví điện tử cần phải kết nối với internet. Nếu không có kết nối mạng hoặc kết nối không ổn định, người dùng không thể sử dụng ví điện tử.
Phụ thuộc vào công nghệ: Nếu hệ thống ví điện tử gặp sự cố hoặc lỗi công nghệ, người dùng có thể gặp khó khăn trong việc thực hiện giao dịch hoặc truy cập vào tài khoản.
Phí giao dịch: Một số ví điện tử có thể tính phí cho các giao dịch, đặc biệt là các giao dịch liên quan đến chuyển tiền hoặc rút tiền từ ví điện tử về tài khoản ngân hàng.
Không được chấp nhận ở mọi nơi: Mặc dù ví điện tử ngày càng phổ biến, tuy nhiên, vẫn còn một số cửa hàng hoặc điểm chấp nhận thanh toán bằng tiền mặt hoặc thẻ tín dụng truyền thống, không hỗ trợ ví điện tử.

Các loại ví điện tử thông dụng

Dịch vụ ví điện tử đã được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bắt đầu cho phép triển khai thí điểm từ hơn 10 năm trước. Trong giai đoạn thông tư số 39/2014/TT-NHNN có hiệu lực, NHNN đã tiếp nhận hơn 82 hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán. Trong đó, có 27 tổ chức cung ứng dịch vụ ví điện tử được cấp phép.

*Thông tư số 39/2014/TT-NHNN có hiệu lực (ngày 01/3/2015) đến 30/6/2019.

Dưới đây là ước tính về thị trường sản phẩm ví điện tử theo 03 giai đoạn:

Trong đó, những ví điện tử được liệt kê dưới đây là phổ biến nhất:

ZaloPay: Ví điện tử được phát triển bởi Công ty Cổ phần Zion (VinaGame – VNG). ZaloPay được đánh giá là ứng dụng thanh toán di động tin cậy, hỗ trợ nhiều tính năng độc đáo như chuyển tiền nhanh, trả tiền bằng mã QR code, rút tiền từ các thẻ ATM liên kết với Zalo Pay và nhiều tính năng khác.
MoMo: Ví điện tử MOMO là sản phẩm của Công ty Cổ phần Dịch vụ Di động Trực tuyến (M_Service). Ứng dụng cho phép nạp tiền và thanh toán cho các dịch vụ tiện ích như mua sắm, thanh toán cước phí, trả góp, rút tiền và nhiều tính năng khác trên nền tảng di động.
AirPay (đã đổi thành ShopeePay): AirPay hay ShopeePay là ứng dụng ví điện tử phổ biến nhất Việt Nam, cho phép thanh toán trực tuyến các dịch vụ như mua hàng, hóa đơn, vé máy bay và nhiều dịch vụ hỗ trợ khác.
Moca: Ví điện tử Moca cho phép thanh toán chi phí mua sắm tại cửa hàng, thanh toán tiền cước taxi, hóa đơn điện, truyền hình, internet và nạp tiền điện thoại.
Payoo: Payoo là ví điện tử có chức năng như một chiếc ví tiền trong thế giới Internet, hỗ trợ giao dịch trên các trang web thương mại điện tử và cộng đồng mạng có hoạt động thanh toán trực tuyến.
ViettelPay: ViettelPay là hệ sinh thái thanh toán điện tử phát triển bởi Viettel, cho phép thanh toán hoá đơn, chuyển tiền, mua vé máy bay và nhiều dịch vụ khác.
VTC Pay: VTC Pay là ví điện tử lưu trữ tiền mặt, cho phép chi trả và thanh toán các giao dịch trực tuyến như mua thẻ cào điện thoại, thẻ game online và nạp tiền điện thoại.
TrueMoney: Ví điện tử TrueMoney cho phép thực hiện giao dịch trực tuyến, nạp tiền và thanh toán hóa đơn tiện lợi trên điện thoại di động.
BankPlus: BankPlus là dịch vụ thanh toán qua điện thoại di động hợp tác giữa Viettel và các ngân hàng, giúp thực hiện các giao dịch chuyển tiền nhanh chóng và an toàn.
VinID: VinID là một hệ sinh thái số với ứng dụng di động và thẻ cứng, tích hợp ví điện tử và hỗ trợ nhiều tính năng thanh toán và mua sắm trực tuyến.

Tất cả các ví điện tử này đều cung cấp những tiện ích và tính năng độc đáo, giúp người dùng thực hiện các giao dịch trực tuyến và thanh toán dễ dàng và thuận tiện.

Quy trình thanh toán qua ví điện tử

Quy trình thanh toán qua ví điện tử có thể khá đơn giản và tùy thuộc vào từng ứng dụng ví cụ thể. Dưới đây là quy trình cơ bản để thanh toán qua ví điện tử:

Đăng ký và tạo tài khoản: Trước tiên, bạn cần tải ứng dụng ví điện tử mà bạn muốn sử dụng từ cửa hàng ứng dụng của thiết bị di động và cài đặt nó. Sau đó, bạn cần đăng ký tạo tài khoản mới bằng cách cung cấp các thông tin cá nhân cần thiết và xác thực tài khoản qua số điện thoại hoặc email.
Nạp tiền vào tài khoản: Sau khi đã có tài khoản, bạn cần nạp tiền vào tài khoản ví điện tử. Bạn có thể nạp tiền bằng cách liên kết với tài khoản ngân hàng hoặc thẻ tín dụng của mình, sử dụng chức năng nạp tiền qua mã QR, hoặc chuyển tiền từ tài khoản ví điện tử khác.
Lựa chọn hình thức thanh toán: Khi bạn đã có tiền trong tài khoản ví điện tử, bạn có thể lựa chọn hình thức thanh toán cho các giao dịch khác nhau. Điều này có thể là mua hàng, thanh toán hóa đơn, nạp tiền điện thoại, gửi tiền cho người thân hoặc bạn bè, và nhiều dịch vụ khác.
Xác nhận thanh toán: Sau khi lựa chọn hình thức thanh toán và cung cấp các thông tin cần thiết, ví điện tử sẽ yêu cầu bạn xác nhận giao dịch. Điều này có thể bao gồm nhập mật khẩu, mã PIN, xác thực vân tay hoặc nhấn nút xác nhận trên ứng dụng.
Hoàn tất thanh toán: Sau khi xác nhận giao dịch, ví điện tử sẽ thực hiện thanh toán và cập nhật số dư tài khoản của bạn.

Các lưu ý khi sử dụng ví điện tử

Khi sử dụng ví điện tử, có một số lưu ý quan trọng để đảm bảo bạn trải nghiệm an toàn và hiệu quả. Dưới đây là các lưu ý quan trọng khi sử dụng ví điện tử:

Bảo mật tài khoản: Hãy chắc chắn bảo mật tài khoản ví điện tử của bạn bằng cách sử dụng mật khẩu mạnh, mã PIN hoặc các phương thức xác thực khác như vân tay hoặc nhận diện khuôn mặt. Không chia sẻ thông tin đăng nhập của bạn với người khác.
Tải ứng dụng từ nguồn tin cậy: Luôn tải ứng dụng ví điện tử từ nguồn tin cậy như cửa hàng ứng dụng chính thức của hệ điều hành điện thoại của bạn. Tránh tải ứng dụng từ các nguồn không rõ nguồn gốc để tránh rủi ro bảo mật.
Cập nhật phần mềm: Đảm bảo bạn luôn cập nhật phiên bản mới nhất của ứng dụng ví điện tử để tận dụng các tính năng mới và sửa lỗi bảo mật.
Kiểm tra giao dịch: Luôn xem xét và kiểm tra lại thông tin trước khi xác nhận giao dịch. Đảm bảo bạn đã chọn đúng số tiền và thông tin người nhận trước khi thanh toán.
Xác thực giao dịch: Khi có yêu cầu xác thực giao dịch bằng mã OTP (mã xác thực một lần) hoặc các phương thức khác, hãy đảm bảo bạn nhập mã chính xác và không chia sẻ mã này với người khác.
Theo dõi số dư tài khoản: Thường xuyên kiểm tra số dư tài khoản ví điện tử của bạn để đảm bảo bạn không chi tiêu quá hạn mức cho phép hoặc phát hiện các giao dịch không đáng tin cậy.
Tránh lừa đảo: Cẩn thận với các hoạt động lừa đảo và email giả mạo nhằm lấy thông tin cá nhân hoặc xác thực tài khoản. Ví điện tử sẽ không yêu cầu bạn cung cấp thông tin nhạy cảm qua email hoặc tin nhắn.
Kết nối internet an toàn: Khi thực hiện giao dịch qua ví điện tử, hãy đảm bảo kết nối internet của bạn an toàn và bảo mật để tránh rủi ro bị tấn công mạng hoặc đánh cắp thông tin.
Lưu ý các chi phí giao dịch: Nhiều ví điện tử có thể tính phí cho các giao dịch nhất định, hãy kiểm tra và hiểu rõ các chi phí này để tránh bất ngờ với số tiền bị trừ khi thực hiện giao dịch.
Liên hệ dịch vụ khách hàng: Nếu bạn gặp bất kỳ vấn đề nào khi sử dụng ví điện tử hoặc cần hỗ trợ, hãy liên hệ với dịch vụ khách hàng của ứng dụng để được hỗ trợ và giải đáp.

Tuân thủ các lưu ý trên sẽ giúp bạn sử dụng ví điện tử một cách an toàn và tiện lợi, tránh rủi ro bảo mật và lừa đảo trong quá trình thanh toán và giao dịch.