SEC là gì?
SEC là viết tắt của “U.S. Securities and Exchange Commission,” tức là Ủy ban Giao dịch Chứng khoán Hoa Kỳ. Đây là một tổ chức quản lý và giám sát tài chính và thị trường chứng khoán tại Hoa Kỳ. SEC được thành lập bởi Đạo luật Chứng khoán năm 1934 và có nhiệm vụ bảo vệ các nhà đầu tư, duy trì tính minh bạch và công bằng trong giao dịch chứng khoán, và đảm bảo rằng các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán tuân thủ các quy tắc và quy định tài chính.
Trang chủ: https://www.sec.gov/
Bối cảnh ra đời của SEC
SEC ra đời trong bối cảnh cuộc khủng hoảng tài chính năm 1929, còn được gọi là “Ngày Thứ Năm Đen.” Cuộc khủng hoảng này là một trong những khủng hoảng tài chính lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, khiến cho thị trường chứng khoán Hoa Kỳ sụp đổ và lan rộng, dẫn đến sự suy thoái kinh tế kéo dài trong suốt thập kỷ 1930.
Cuộc khủng hoảng này đã làm nổi lên những vấn đề lớn về tính minh bạch và quản lý trong thị trường chứng khoán. Thông tin tài chính không đáng tin cậy, các hành vi gian lận và thiếu quy định đã khiến nhà đầu tư và người tiêu dùng mất tiền và làm sụp đổ niềm tin vào thị trường chứng khoán.
Để đối phó với những vấn đề này, Quốc hội Hoa Kỳ đã thông qua Đạo luật Chứng khoán năm 1933 và Đạo luật Chứng khoán năm 1934. Đạo luật Chứng khoán năm 1933 tập trung vào việc đảm bảo tính minh bạch trong việc cung cấp thông tin tài chính cho nhà đầu tư, trong khi Đạo luật Chứng khoán năm 1934 thành lập SEC như một tổ chức quản lý và giám sát thị trường chứng khoán.
Cơ cấu hoạt động và nhiệm vụ
Dưới đây là cách thức và cơ cấu hoạt động cơ bản của SEC:
Cơ cấu tổ chức:
- Hội đồng Ủy viên (Commission): SEC được điều hành bởi một Hội đồng Ủy viên gồm 5 thành viên được bổ nhiệm bởi Tổng thống Hoa Kỳ, với một Ủy viên được chọn làm Chủ tịch (Chairman). Ủy viên phải được Thượng viện xác nhận và phục vụ thời gian cố định.
- Các Văn phòng và Phân ban: SEC có các văn phòng và phân ban chuyên biệt để thực hiện nhiệm vụ giám sát, quản lý, và thực thi quy định về thị trường chứng khoán.
Nhiệm vụ chính của SEC:
- Bảo vệ nhà đầu tư: SEC đảm bảo rằng các nhà đầu tư nhận được thông tin chính xác và minh bạch về các công ty niêm yết.
- Quản lý thị trường chứng khoán: SEC giám sát các hoạt động trên thị trường chứng khoán, đảm bảo tính công bằng và hiệu quả của thị trường.
- Thực thi luật chứng khoán: SEC có quyền thi hành các quy tắc và quy định về chứng khoán, bao gồm cả điều tra và kiện toàn.
- Quản lý tiền tệ và quy định tài chính: SEC có vai trò trong việc quản lý các quy định liên quan đến quản lý tiền tệ và báo cáo tài chính của các công ty niêm yết.
Hoạt động cụ thể:
- Phê duyệt và kiểm tra thông tin tài chính: SEC đánh giá và phê duyệt báo cáo tài chính của các công ty niêm yết để đảm bảo tính minh bạch và độ tin cậy của thông tin này.
- Kiểm tra và điều tra: SEC có quyền tiến hành các cuộc điều tra về việc làm sai trái hoặc gian lận trong thị trường chứng khoán và có thể đưa ra các biện pháp trừng phạt nếu cần thiết.
- Phát hành quy định mới: SEC đưa ra và áp dụng các quy định mới để đảm bảo thị trường chứng khoán hoạt động theo cách an toàn và công bằng.
- Hỗ trợ và giáo dục nhà đầu tư: SEC cung cấp thông tin và tài liệu hướng dẫn cho nhà đầu tư và công chúng để giúp họ hiểu rõ thị trường chứng khoán và quyền của họ.
SEC kiểm soát những ai?
Dưới đây là danh sách các đối tượng và hoạt động mà SEC kiểm soát:
Người tham gia thị trường tài chính: Đây là một nhóm rộng lớn và quan trọng, bao gồm:
- Sàn giao dịch hàng hóa và chứng khoán như NYSE, NASDAQ, CME, và nhiều sàn khác.
- Thị trường OTC (Over-the-Counter), bao gồm các hình thức như OTC Bulletin Board (OTCBB) và Pink Sheets.
- Quỹ phòng hộ (hedge fund).
- Tổ chức quản lý tài sản tài chính, bao gồm cả các ngân hàng lớn như JPMorgan Chase.
- Tổ chức phát hành chứng khoán, cả cho thị trường chứng khoán niêm yết và thị trường không niêm yết.
- Ngân hàng đầu tư.
- Quỹ giao dịch ETF (Exchange-Traded Funds), bao gồm các quỹ lớn như iShares và SSGA.
- Môi giới và nhà tạo lập thị trường.
Các loại chứng khoán và công cụ tài chính: SEC kiểm soát và quản lý tất cả các loại chứng khoán và công cụ tài chính, bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, hợp đồng tương lai, quyền chọn, chứng quyền, séc, tiền gửi, chứng chỉ, và nhiều loại khác.
Nhà đầu tư có 5% cổ phần: SEC yêu cầu tất cả các nhà đầu tư nắm giữ 5% hoặc nhiều hơn cổ phần của một doanh nghiệp phải đăng ký thông tin này vào cơ sở dữ liệu của SEC. Điều này giúp SEC theo dõi các nhà đầu tư có ảnh hưởng đáng kể đối với một công ty cụ thể.
Trader giao dịch trên lãnh thổ hoặc sàn giao dịch của Hoa Kỳ: SEC kiểm soát tất cả các trader tham gia giao dịch trên lãnh thổ Hoa Kỳ hoặc trên các sàn giao dịch tại Hoa Kỳ.
Vậy tại sao SEC muốn quy định crypto?
SEC muốn quy định các loại tiền điện tử (crypto) vì nhiều lý do, bao gồm:
- Bản chất của các giao dịch crypto: Một số giao dịch tiền điện tử có thể được coi là giao dịch chứng khoán dưới quy định của SEC. Điều này đặc biệt đúng cho các giao dịch tiền điện tử liên quan đến Initial Coin Offering (ICO), trong đó người mua đầu tư tiền mặt vào một loại tiền điện tử với hy vọng có lợi nhuận từ công việc của người khác. Theo tiêu chuẩn Howey, những giao dịch này có thể được coi là “các hợp đồng đầu tư” và rơi vào phạm vi quy định của SEC.
- Bảo vệ người đầu tư: SEC có trách nhiệm bảo vệ người đầu tư và đảm bảo rằng họ có thông tin chính xác và đầy đủ về các loại tài sản mà họ đầu tư. Do tính phức tạp và rủi ro cao của thị trường tiền điện tử, có nguy cơ người đầu tư trở nên mục tiêu của các hoạt động gian lận, thất thoát, và lạm dụng. SEC có nhiệm vụ giám sát và quy định để bảo vệ người đầu tư khỏi các nguy cơ này.
- Ngăn chặn gian lận và gian lận thị trường: Thị trường tiền điện tử đã trở thành mục tiêu cho nhiều hoạt động gian lận và gian lận thị trường, bao gồm thao túng thị trường, các hình thức gian lận ICO, và các loại lừa đảo sử dụng tính ẩn danh của tiền điện tử. SEC có thể giúp ngăn chặn những hoạt động này thông qua việc áp dụng quy định và kiểm tra.
- Đảm bảo tính minh bạch và công bằng: Quy định của SEC có thể giúp tạo ra tính minh bạch hơn trong thị trường tiền điện tử, giúp đảm bảo rằng thông tin về các loại tiền điện tử và giao dịch của chúng được công bố một cách đúng đắn. Điều này có thể giúp ngăn chặn các hành vi thất thoát và lạm dụng.
- Gắn kết với hệ thống tài chính hiện có: Quy định tiền điện tử có thể giúp tích hợp thị trường tiền điện tử vào hệ thống tài chính hiện có và giúp ngăn chặn sự xâm phạm vào hệ thống tài chính truyền thống.
Tuy nhiên, việc quy định tiền điện tử cũng đặt ra nhiều thách thức. Sự phức tạp của thị trường tiền điện tử và tính phi tập trung của nó có thể làm cho việc quản lý trở nên khó khăn, và việc áp dụng quy định có thể tạo ra chi phí và rủi ro cho thị trường. Do đó, việc đảm bảo sự bảo vệ cho người đầu tư mà không gây thiệt hại lớn cho thị trường tiền điện tử là một thách thức quan trọng đối với SEC và các cơ quan quản lý khác.
Những cuộc đàn áp của SEC lên crypto
Các vụ bê bối về tiền điện tử gần đây đã làm nổi bật sự gian lận của thị trường này, và SEC đã tuyên bố cần có quy định mạnh mẽ hơn trong lĩnh vực này. Dưới đây là một số trường hợp nổi bật:
- Scandal tiền điện tử FTX (2022-2023): FTX, trước đây là một trong những sàn giao dịch tiền điện tử hàng đầu, đã trở thành biểu tượng của gian lận tiền điện tử khi người sáng lập và cựu CEO Sam Bankman-Fried bị bắt giữ tại Bahamas với cáo buộc về gian lận, rửa tiền, và vi phạm luật tranh cử. Sau vụ việc này, FTX đã bị phá sản.
- Phá sản của Voyager (2023): Voyager, một công ty cho vay tiền điện tử có trụ sở tại New Jersey, đã tuyên bố phá sản vào năm 2023 sau khi quỹ tiền điện tử Three Arrows Capital vỡ nợ cho Voyager với tổng số tiền 654 triệu đô la.
- Scandal của BlockFi (2022): SEC đã đưa ra cáo buộc đối với BlockFi Lending vào đầu năm 2022 về việc không đăng ký sản phẩm cho vay tiền điện tử của họ cho khách hàng cá nhân, vi phạm luật chứng khoán. SEC đã đạt thoả thuận với BlockFi để giải quyết các cáo buộc này và đưa ra mức phạt 100 triệu đô la.
- Vụ Mining Capital Coin (MCC) (2022): CEO của MCC, Luiz Capuci Jr., đã bị truy tố vào tháng 3 năm 2022 về việc thực hiện một vụ lừa đảo trị giá 62 triệu đô la thông qua một nền tảng khai thác và đầu tư tiền điện tử giả mạo, trong khi chuyển tiền của nhà đầu tư vào các ví tiền điện tử dưới sự kiểm soát của anh ta.
- Scandal của Kraken Exchange (2022): SEC đã đưa ra cáo buộc với các công ty mẹ của Kraken về việc không đăng ký dịch vụ staking tiền điện tử của họ. Kraken đã thỏa thuận với SEC bằng cách trả một mức phạt 30 triệu đô la và ngừng cung cấp dịch vụ staking cho khách hàng Hoa Kỳ.
- Cuộc truy quét các người nổi tiếng và người ảnh hưởng (2022-2023): SEC đã bắt đầu trấn áp các người nổi tiếng và người ảnh hưởng sử dụng truyền thông xã hội để quảng cáo tiền điện tử mà không đưa ra thông tin đầy đủ. Kim Kardashian là một ví dụ, khi cô bị SEC xem xét sau khi quảng cáo một tài sản tiền điện tử của EthereumMax trên truyền thông xã hội mà không tiết lộ cô đã được trả tiền để làm như vậy. Kardashian cuối cùng đã trả một mức phạt 1,26 triệu đô la để giải quyết các cáo buộc.
Tâm điểm của crypto: SEC kiện Binance
Vào ngày 5/6/2023, SEC đã nêu ra một vụ kiện đối với Binance, sàn giao dịch tiền số lớn nhất thế giới, cùng với CEO Changpeng Zhao. Trong đơn kiện dài 136 trang, SEC cáo buộc Binance và CZ tham gia vào một âm mưu phức tạp liên quan đến gian lận, xung đột lợi ích, tiết lộ thiếu thông tin và cố ý coi thường luật pháp.
Các cáo buộc này tập trung vào nhiều khía cạnh, bao gồm:
- Lừa dối nhà đầu tư về kiểm soát rủi ro: SEC cáo buộc Binance đã gian lận và lừa dối nhà đầu tư về mức độ kiểm soát rủi ro trong các giao dịch tiền điện tử.
- Giả mạo khối lượng giao dịch: SEC cho rằng Binance đã che giấu thực sự về khối lượng giao dịch trên nền tảng của họ, làm cho thị trường trở nên không minh bạch.
- Tiết lộ thiếu thông tin: Binance bị cáo buộc không tiết lộ đầy đủ thông tin về hoạt động quan trọng, dẫn đến sự thiếu minh bạch trong các hoạt động giao dịch.
- Vi phạm luật chứng khoán của Mỹ: SEC cho rằng Binance đã vi phạm luật chứng khoán của Mỹ trong các hoạt động của họ.
Binance đã bị cáo buộc kiếm được ít nhất 11,6 tỉ USD thông qua nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm phí giao dịch thu được từ các khách hàng Mỹ.
Tuy Binance tuyên bố cấm người Mỹ truy cập vào nền tảng Binance.com từ tháng 6.2019, nhưng SEC cho rằng sàn giao dịch này đã lén lút cho phép người Mỹ tiếp tục sử dụng nền tảng, thể hiện sự coi thường có chủ ý đối với luật pháp chứng khoán Mỹ. SEC cũng cho biết Binance đã tạo một số lượng lớn tài khoản cho những khách hàng đã cung cấp KYC (quy trình xác minh danh tính).
Tổng cộng, cuộc kiện này đã đặt Binance và CZ vào tâm điểm của sự chú ý và tranh cãi trong ngành tiền điện tử, đồng thời nêu ra câu hỏi về tính minh bạch và tuân thủ quy định trong hoạt động của họ.
Liệu SEC có thành công trong việc kiểm soát crypto?
SEC đã phải đối mặt với nhiều khó khăn trong việc kiểm soát thị trường tiền điện tử. Mặc dù SEC có quyền kiểm soát các loại tiền điện tử nếu chúng được coi là các hợp đồng đầu tư theo tiêu chuẩn Howey và được cung cấp cho các nhà đầu tư tổ chức, nhưng tính phi tập trung và tính toàn cầu của thị trường tiền điện tử làm cho việc kiểm soát trở nên khó khăn.
Thị trường tiền điện tử hoạt động trên mạng toàn cầu và không có giới hạn địa lý cụ thể. Điều này làm cho việc kiểm soát trở nên phức tạp, đặc biệt khi các sàn giao dịch tiền điện tử hoạt động trên nhiều quốc gia khác nhau. Ngoài ra, người dùng tiền điện tử thường có quyền kiểm soát tài sản của họ qua ví tiền điện tử và khóa riêng tư, làm cho việc kiểm soát trở nên khó khăn hơn.
Nhiều giao dịch tiền điện tử diễn ra ngoài sàn truyền thống và được thực hiện trực tiếp giữa các bên, điều này làm cho việc kiểm soát trên sàn trở nên hạn chế. Sự phát triển nhanh chóng của thị trường tiền điện tử, với sự xuất hiện liên tục của các sản phẩm và dự án mới, cũng tạo ra thách thức cho việc đưa ra quy định thích hợp và đảm bảo tính an toàn và minh bạch trong thị trường này.
Tóm lại, việc SEC kiểm soát tiền điện tử đang gặp nhiều khó khăn và thách thức, và thành công trong việc này sẽ phụ thuộc vào khả năng của SEC trong việc áp dụng quy định, hợp tác quốc tế và đảm bảo tính minh bạch và an toàn trong thị trường tiền điện tử.
Trả lời