Polygon zkEVM là một giải pháp mở rộng Layer 2 cho Ethereum, tận dụng sức mạnh mở rộng của Zero-Knowledge Proof trong khi duy trì tính tương thích với EVM. Nhà phát triển trên Polygon zkEVM có thể sử dụng cùng mã nguồn, công cụ, ứng dụng… mà họ sử dụng trên Ethereum, nhưng với khả năng xử lý cao hơn và phí thấp hơn.
Polygon zkEVM là một phát triển mới hứa hẹn trong thế giới của các blockchain tương thích với Ethereum, và trong bài viết này, hãy cùng CryptoViet tìm hiểu một chút về nó.
Polygon zkEVM là gì?
Polygon là một nền tảng blockchain cung cấp các giải pháp blockchain đa dạng. Dịch vụ phổ biến nhất của họ là Polygon PoS, một blockchain Layer 2 dựa trên Proof-of-Stake, cung cấp các giao dịch chi phí thấp, tương thích hoàn toàn với EVM (Ethereum Virtual Machine), và được hỗ trợ bởi cộng đồng web3. Ngoài ra, Polygon còn cung cấp các dịch vụ khác như Polygon Supernets, Polygon Miden, Polygon ID, và cuối cùng là Polygon zkEVM.
Polygon zkEVM là một máy ảo được thiết kế và phát triển để mô phỏng Ethereum Virtual Machine (EVM) bằng cách tái tạo tất cả các mã lệnh EVM hiện có để triển khai trong suốt các hợp đồng thông minh Ethereum hiện có. Đây là giải pháp mở rộng sử dụng Zero-Knowledge Proof đầu tiên hoàn toàn tương thích với một EVM, cho phép nhà phát triển và người dùng trên Polygon zkEVM sử dụng cùng mã nguồn, công cụ, ứng dụng,… như họ đã sử dụng trên Ethereum, nhưng với khả năng xử lý cao hơn và phí thấp hơn.
Polygon zkEVM hoạt động như thế nào?
Polygon zkEVM hoạt động bằng cách sử dụng các Zero-Knowledge Proof có thể xác minh được như là các bằng chứng về tính hợp lệ, cho phép tạo ra các blockchain an toàn và riêng tư. Bằng cách sử dụng Zero-Knowledge Proof, Polygon zkEVM có thể chứng minh rằng một giao dịch là hợp lệ mà không tiết lộ bất kỳ thông tin nhạy cảm nào về giao dịch đó.
Polygon zkEVM cung cấp tính tương thích và khả năng mở rộng mà không đánh đổi tính bảo mật. Các giao dịch được nhóm thành các lô (batches), trong đó mỗi giao dịch đi kèm với một Zero-Knowledge Proof chứng minh tính hợp lệ của giao dịch đó. Máy chủ Trusted Sequencer (Người xếp hàng đáng tin cậy) tạo và xuất bản các chứng minh về các chuyển đổi trạng thái hợp lệ, và nó được hỗ trợ bởi một mạng lưới Trusted Aggregators (Người tổng hợp đáng tin cậy) giúp xử lý và xác minh các giao dịch một cách có khả năng mở rộng và hiệu quả.
Lợi ích của Polygon zkEVM
Polygon zkEVM mang đến nhiều lợi ích trong thế giới của blockchain. Dưới đây là một số ví dụ về lợi ích của Polygon zkEVM:
- Giảm chi phí giao dịch: Nhờ tính năng tiết kiệm chi phí của zkEVM, các nhà phát triển có thể triển khai các hợp đồng thông minh hiện có của họ lên Polygon zkEVM và người dùng có thể nạp tài sản từ Ethereum và thực hiện giao dịch với mức phí gas thấp hơn. Sự tiết kiệm chi phí này được chuyển giao đến các ứng dụng và người dùng cuối của zkEVM, khiến nó trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho những người quan tâm đến ngân sách của họ.
- Sự hoàn thành nhanh chóng (fast finality): Do tính hợp lệ của zkEVM được hoàn thành khi được xuất bản trên Ethereum L1, zkEVM cung cấp tính năng hoàn thành nhanh chóng cho các giao dịch, giúp tăng tốc độ xử lý.
- Khả năng mở rộng (scalability): zkEVM tuân thủ các quy tắc thống nhất khác so với Ethereum, nhưng vẫn xác minh các chứng minh của mình trên Ethereum L1. Điều này giúp zkEVM có khả năng mở rộng, giúp xử lý nhiều giao dịch một cách hiệu quả.
Có một số trường hợp sử dụng cho Polygon zkEVM trong thế giới của blockchain:
- Tài chính phi tập trung (DeFi): Polygon zkEVM là một giải pháp lý tưởng cho các ứng dụng DeFi với tính bảo mật cao và khả năng chống kiểm duyệt. Khả năng mở rộng và xử lý nhanh chóng của nền tảng này khiến nó trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các ứng dụng NFT hàng đầu, GameFi và doanh nghiệp. Với Polygon zkEVM, nhà phát triển DeFi có thể dễ dàng triển khai các hợp đồng thông minh Ethereum hiện có với các chứng minh kiến thức không đảm bảo quyền riêng tư và bảo mật.
- Phi tài sản tương đối (NFTs): NFT đã trở nên ngày càng phổ biến trong những năm gần đây, và sự phổ biến này chỉ tăng thêm khi xuất hiện Polygon zkEVM. Khả năng tương thích với Ethereum và khả năng mở rộng và xử lý giao dịch nhanh chóng khiến nó trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các nhà phát triển NFT muốn tạo ra các thị trường NFT an toàn và có khả năng mở rộng.
- Thanh toán: Khả năng hoàn thành nhanh chóng và phí giao dịch thấp của Polygon zkEVM là một giải pháp lý tưởng cho các nền tảng thanh toán. Bằng cách cho phép giao dịch an toàn và có khả năng mở rộng với chi phí thấp, nền tảng này giúp các nhà cung cấp dịch vụ tiếp nhận tiền điện tử dễ dàng hơn, từ đó tăng sự tiếp nhận và phổ biến.
So sánh Polygon zkEVM với các giải pháp mở rộng Layer 2 khác
Polygon zkEVM không phải là giải pháp mở rộng Layer 2 duy nhất có sẵn trên thị trường. Dưới đây là một số các giải pháp mở rộng Layer 2 phổ biến khác và so sánh giữa chúng với Polygon zkEVM.
Optimistic Rollups
Optimistic Rollups (ORUs) là một giải pháp mở rộng Layer 2 khác cho Ethereum, sử dụng một cách tiếp cận khác so với Polygon zkEVM. ORUs cho phép giao dịch nhanh hơn và rẻ hơn bằng cách nhóm chúng thành các lô (batches) và xử lý chúng ngoài chuỗi. Tính hợp lệ của mỗi lô sau đó được xác minh trên mạng chính Ethereum. Trong khi ORUs cung cấp một giải pháp rẻ hơn và nhanh chóng, chúng có độ trễ cao, nghĩa là mất thời gian lâu hơn để xác nhận giao dịch.
Arbitrum
Arbitrum là một giải pháp mở rộng Layer 2 khác cho Ethereum, sử dụng cách tiếp cận Optimistic Rollup. Tương tự như ORUs, Arbitrum nhóm các giao dịch ngoài chuỗi và xác minh tính hợp lệ của chúng trên mạng chính Ethereum. Một khác biệt quan trọng giữa Arbitrum và Polygon zkEVM là Arbitrum yêu cầu nhà phát triển viết mã tùy chỉnh để triển khai các hợp đồng thông minh của họ, trong khi Polygon zkEVM cung cấp tính tương thích hoàn toàn với EVM, cho phép nhà phát triển triển khai các hợp đồng thông minh Ethereum hiện có mà không cần thay đổi gì.
ZK Sync
ZK Sync là một giải pháp mở rộng Layer 2 khác sử dụng các chứng minh kiến thức không (zero-knowledge proofs) để cho phép giao dịch nhanh hơn và rẻ hơn. ZK Sync sử dụng cách tiếp cận rollup, trong đó các giao dịch được xử lý ngoài chuỗi và tính hợp lệ được xác minh trên mạng chính Ethereum. Một khác biệt quan trọng giữa ZK Sync và Polygon zkEVM là ZK Sync có hỗ trợ hạn chế cho các hợp đồng thông minh Ethereum hiện có, trong khi Polygon zkEVM hoàn toàn tương thích với EVM và hỗ trợ triển khai các hợp đồng thông minh Ethereum hiện có.
Lời kết
Tóm lại, có nhiều giải pháp mở rộng Layer 2 khác nhau cho Ethereum, Polygon zkEVM nổi bật nhờ tính tương thích hoàn toàn với EVM, cho phép nhà phát triển triển khai các hợp đồng thông minh Ethereum hiện có mà không cần thay đổi. Điều này giúp Polygon zkEVM trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các nhà phát triển và người dùng đã quen thuộc với môi trường Ethereum.
Hơn nữa, việc sử dụng Zero-Knowledge Proof trong zkEVM giúp thực hiện các giao dịch an toàn và riêng tư, làm cho nó trở thành một giải pháp hấp dẫn cho các ứng dụng DeFi, NFT và thanh toán.
Polygon zkEVM mang đến một sự kết hợp hấp dẫn của tính tương thích, tính bảo mật và khả năng mở rộng, giúp mở ra nhiều cơ hội cho việc phát triển ứng dụng và dịch vụ trong thế giới của blockchain. Với sự tiếp cận tiên tiến này, Polygon zkEVM đóng góp vào việc mở rộng và cải thiện hệ sinh thái Ethereum, đồng thời mang lại lợi ích cho cả nhà phát triển và người dùng cuối.
CryptoViet tổng hợp
Trả lời