Giai đoạn cuối năm 2018 đến đầu năm 2019 chứng kiến một sự kiện đáng chú ý khiến hầu hết các nhà kinh tế và nhà đầu tư trên toàn cầu quan tâm – đó là việc đường cong lãi suất của Mỹ bất thường đảo ngược, lần đầu tiên từ khi khủng hoảng năm 2008. Để hiểu rõ hơn về đường cong lãi suất và tác động của nó, hãy cùng CryptoViet khám phá thông qua bài viết này.
Đường cong lãi suất là gì?
Đường cong lãi suất (Yield Curve) là biểu đồ mô tả mối quan hệ giữa lãi suất và thời hạn của các công cụ nợ cùng mức và chất lượng tín dụng. Thông thường, đường cong lãi suất của Trái phiếu Chính phủ (TPCP) thường được sử dụng làm thước đo chuẩn, do tính ổn định (ít rủi ro gần như không có rủi ro) và đa dạng về thời hạn của các trái phiếu.
Các loại đường cong lãi suất
Hầu hết các nhà kinh tế đồng tình rằng có hai yếu tố chính ảnh hưởng đến độ dốc của đường cong lãi suất: kỳ vọng về lãi suất trong tương lai và mức bù rủi ro để giữ các trái phiếu dài hạn. Độ dốc của đường cong lãi suất càng lớn, khoảng cách giữa lãi suất ngắn hạn và dài hạn càng rộng.
Dựa trên điều này, đường cong lãi suất được chia thành ba dạng:
- Đường cong lãi suất bình thường: Lãi suất trái phiếu dài hạn cao hơn lãi suất trái phiếu ngắn hạn. Điều này phản ánh mong muốn của các nhà đầu tư về mức lãi suất cao hơn khi đầu tư vào trái phiếu dài hạn.
- Đường cong lãi suất đảo ngược: Lãi suất trái phiếu ngắn hạn cao hơn lãi suất trái phiếu dài hạn. Đây là tín hiệu cho thấy dự báo khó khăn cho nền kinh tế trong tương lai gần, nhưng vẫn có triển vọng tích cực trong tương lai xa.
- Đường cong lãi suất phẳng: Lãi suất trái phiếu ngắn hạn và lãi suất trái phiếu dài hạn gần như bằng nhau. Điều này cho thấy dấu hiệu chuyển đổi trong nền kinh tế.
Đường cong lãi suất đảo ngược thường xuyên xuất hiện ít hơn so với hai dạng khác, và nó thường được coi là một tín hiệu tiên đoán về sự suy thoái của nền kinh tế.
Tính chất của đường cong lãi suất
Đường cong lãi suất phản ánh quan hệ giữa lãi suất của trái phiếu và thời hạn đáo hạn của nó. Trong môi trường kinh tế mạnh mẽ và ổn định, lãi suất ngắn hạn thường thấp nhất, sau đó tăng dần và cuối cùng đường cong h趦ướng ngang. Điều này thể hiện sự chênh lệch giữa lợi ích của các nhà đầu tư khi chọn đầu tư vào trái phiếu ngắn hạn so với dài hạn. Vì thông thường, với thời hạn đáo hạn càng xa, mức rủi ro càng tăng, dẫn đến lãi suất càng cao, do đó đường cong lãi suất thường tăng theo thời gian.
Đường cong lãi suất có thể giúp nhà đầu tư quyết định thời hạn đáo hạn phù hợp cho các khoản đầu tư cố định thu nhập của họ. Khi xem xét đường cong lãi suất hiện tại, nhà đầu tư có thông tin về các mức lãi suất ở các thời hạn khác nhau, giúp họ đưa ra quyết định về thời điểm đáo hạn phù hợp. Nếu nhà đầu tư tin rằng lãi suất sẽ ổn định hoặc giảm, họ có thể đầu tư vào trái phiếu dài hạn với lãi suất cao nhất. Ngược lại, nếu nhà đầu tư dự đoán lãi suất sẽ tăng, họ có thể lựa chọn các công cụ ngắn hạn có lãi suất cao nhất.
Ý nghĩa của đường cong lãi suất
Đường cong lãi suất là một chỉ báo có khả năng dự báo khá chính xác về sức khỏe hoặc nguy cơ suy thoái của nền kinh tế. Các nhà kinh tế thường xem xét sự chênh lệch giữa lãi suất của trái phiếu 10 năm và 2 năm, vì chênh lệch này thường thể hiện rõ nhất. Đặc biệt, sự đảo ngược của đường cong lãi suất là điểm cần chú ý. Quá khứ đã chứng minh rằng đường cong lãi suất thể hiện khá chính xác sự dự báo của thị trường về nền kinh tế, đặc biệt là về lạm phát. Khi nhà đầu tư cảm nhận khả năng tăng lạm phát, họ thường yêu cầu mức lãi suất cao hơn để bù đắp. Bởi vì lạm phát thường kèm theo tăng trưởng kinh tế, các nhà đầu tư thấy lạc quan về tương lai và đường cong lãi suất thường có xu hướng tăng. Ngược lại, đường cong lãi suất đảo ngược là tín hiệu tin cậy cho thấy nguy cơ suy thoái kinh tế. Tuy nhiên, đường cong này thường xuất hiện trước khi suy thoái xảy ra một thời gian khá dài.
Qua đó, đường cong lãi suất không chỉ là một yếu tố kinh tế quan trọng mà còn giúp dự báo tình hình kinh tế và hỗ trợ quyết định đầu tư của nhà đầu tư.
Trả lời