Trừ phi là các tổ chức phi lợi nhuận, hầu hết mọi doanh nghiệp và cá nhân trên khắp thế giới đều tham gia kinh doanh với mục tiêu tạo ra lợi nhuận. Tuy nhiên, những con số liên quan như doanh thu, chi phí, và thu nhập không thể hiện một cách rõ ràng về lợi nhuận và hiệu suất của doanh nghiệp. Thay vào đó, người ta sử dụng một phương pháp định lượng khác được gọi là biên lợi nhuận, hay còn gọi là Profit Margin. Trong bài viết này, hãy cùng CryptoViet khám phá ý nghĩa và định nghĩa của khái niệm Biên lợi nhuận.
Biên lợi nhuận là gì?
Biên lợi nhuận đề cập đến sự chênh lệch giữa giá bán của một sản phẩm và chi phí sản xuất cùng chi phí tiêu thụ. Lợi nhuận gộp của một doanh nghiệp phụ thuộc vào tỷ lệ này, được tính bằng phần trăm của chi phí trong giá bán. Tỷ lệ lợi nhuận gộp này thường được biểu thị bằng tỷ lệ lợi nhuận so với doanh thu.
Hiểu một cách đơn giản, biên lợi nhuận là chia tổng thu nhập hoặc lợi nhuận ròng cho doanh thu của doanh nghiệp. Điều này giúp chúng ta biết một đơn vị tiền từ doanh thu sẽ tạo ra bao nhiêu đơn vị lợi nhuận.
Để có cái nhìn rõ hơn về khái niệm này, hãy xem một số ví dụ cụ thể:
- Nếu một doanh nghiệp thu được 10 đồng từ doanh thu và chi phí sản xuất chỉ là 1 đồng, tỷ lệ lợi nhuận sẽ là 90%. Điều này có nghĩa rằng công ty đó đã tạo ra 900% lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh.
- Trong trường hợp một doanh nghiệp có doanh thu 10 đồng và chi phí sản xuất là 5 đồng, tỷ lệ lợi nhuận sẽ là 50%. Nói cách khác, doanh nghiệp đã thu được 100% lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh.
- Cuối cùng, nếu một doanh nghiệp kiếm được 10 đồng từ doanh thu và chi phí sản xuất là 9 đồng, tỷ lệ lợi nhuận sẽ là 10%. Điều này có nghĩa rằng doanh nghiệp đã thu được 11,11% lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh của mình.”
Phân loại biên lợi nhuận
Đối với các doanh nghiệp nhỏ, thường có hai chỉ số biên lợi nhuận quan trọng mà họ xem xét: biên lợi nhuận gộp và biên lợi nhuận ròng.
Biên lợi nhuận gộp
Biên lợi nhuận gộp thường được áp dụng cho từng sản phẩm hoặc dòng sản phẩm cụ thể thay vì cho toàn bộ doanh nghiệp.
Khi áp dụng chỉ số này, doanh nghiệp có thể thiết lập chính sách giá cũng như đàm phán với các nhà cung cấp để đảm bảo sự cung cấp nguyên liệu với chất lượng cao và khả năng cạnh tranh tốt nhất.
Công thức tính biên lợi nhuận gộp:
- Biên lợi nhuận gộp = Doanh thu (đã trừ thuế) – Chi phí nguyên vật liệu (đã trừ thuế)
- Lợi nhuận gộp cận biên = (Lợi nhuận gộp / Doanh thu bán hàng) x 100%
Một điểm cần lưu ý là giá vốn hàng bán bao gồm chi phí sản xuất trực tiếp, nhưng không bao gồm các chi phí gián tiếp như tiền thuê nhà, văn phòng, nhà xưởng và nhiều loại chi phí khác.
Ví dụ, một doanh nghiệp có doanh thu từ hoạt động bán hàng đạt 100 triệu đồng, và chi phí liên quan là 60 triệu đồng, khi đó chúng ta sẽ có:
- Biên lợi nhuận gộp = 100.000.000 – 60.000.000 = 40.000.000 VNĐ
- Lợi nhuận gộp cận biên = (40.000.000 / 100.000.000) x 100 = 40%
Biên lợi nhuận ròng
Biên lợi nhuận ròng là một phương pháp tính toán khả năng sinh lời của toàn bộ công ty một cách chính xác. Nó được thể hiện dưới dạng tỷ lệ phần trăm, và nếu tỷ lệ này càng cao thì công ty càng có lãi, trong khi tỷ lệ thấp có thể cho thấy sự phân vân về chi phí, năng suất lao động, hoặc khả năng quản lý của doanh nghiệp.
Quá trình tính toán biên lợi nhuận ròng cũng tương tự như biên lợi nhuận gộp, tuy nhiên, nó yêu cầu thống kê toàn bộ doanh thu và chi phí của công ty.
Ví dụ, tổng doanh thu của một doanh nghiệp là 150 triệu đồng và chi phí liên quan đến sản xuất và bán hàng là 75 triệu đồng, do đó, biên lợi nhuận ròng sẽ là 75 triệu đồng. Khi đó, lợi nhuận ròng cận biên là (75 triệu đồng / 150 triệu đồng) x 100 = 50%.
Yếu tố ảnh hưởng đến biên lợi nhuận
Tính đến những yếu tố ảnh hưởng đến biên lợi nhuận trong kinh doanh, có nhiều yếu tố quan trọng mà doanh nghiệp cần xem xét để tối ưu hóa lợi nhuận và hiệu suất kinh doanh. Dưới đây là một số yếu tố quan trọng nhất:
- Giá bán sản phẩm hoặc dịch vụ: Giá bán là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến biên lợi nhuận. Nếu giá bán quá thấp, doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc bù đắp chi phí sản xuất và lợi nhuận gộp sẽ giảm. Tuy nhiên, giá bán quá cao cũng có thể làm giảm doanh số bán hàng.
- Chi phí sản xuất và nguyên vật liệu: Chi phí sản xuất, bao gồm cả chi phí nguyên vật liệu và lao động, có thể tác động lớn đến biên lợi nhuận. Tối ưu hóa quá trình sản xuất và quản lý chi phí sản xuất là cách để tăng biên lợi nhuận gộp.
- Chi phí quản lý và hoạt động: Chi phí quản lý, bao gồm tiền thuê văn phòng, tiền lương của nhân viên không liên quan trực tiếp đến sản xuất, cũng có thể ảnh hưởng đến biên lợi nhuận. Việc tối ưu hóa các chi phí này có thể cải thiện biên lợi nhuận ròng.
- Điều chỉnh giá vốn hàng bán: Giá vốn hàng bán bao gồm cả chi phí sản xuất trực tiếp và gián tiếp. Quản lý chi phí sản xuất trực tiếp, cải thiện quá trình sản xuất và đàm phán với nhà cung cấp có thể giúp giảm giá vốn hàng bán và tăng biên lợi nhuận gộp.
- Thay đổi trong cấu trúc giá cả: Thị trường và khách hàng có thể yêu cầu thay đổi giá cả sản phẩm hoặc dịch vụ. Doanh nghiệp cần phải cân nhắc cẩn thận để không làm giảm biên lợi nhuận khi thay đổi giá cả.
- Thay đổi trong doanh số bán hàng: Doanh số bán hàng ảnh hưởng trực tiếp đến biên lợi nhuận ròng. Tăng doanh số bán hàng có thể giúp tối ưu hóa lợi nhuận ròng, nhưng cũng đồng nghĩa với việc phải quản lý được tốt các chi phí liên quan đến sản xuất và hoạt động.
- Cạnh tranh trong ngành: Sự cạnh tranh trong ngành có thể áp lực giảm giá bán và tạo áp lực lên biên lợi nhuận. Doanh nghiệp cần phải có chiến lược để cạnh tranh hiệu quả mà không làm giảm lợi nhuận.
- Biến động tỷ giá và giá nguyên liệu: Nếu doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu hoặc xuất khẩu sản phẩm, biến động tỷ giá và giá nguyên liệu có thể tác động lớn đến biên lợi nhuận.
- Cơ cấu sản phẩm hoặc dịch vụ: Sự lựa chọn cơ cấu sản phẩm hoặc dịch vụ, cùng với việc tối ưu hóa sản phẩm hoặc dịch vụ hàng hóa, cũng có thể ảnh hưởng đến biên lợi nhuận.
- Chính trị và quy định: Thay đổi trong chính trị và quy định có thể tạo ra rủi ro hoặc cơ hội mới. Doanh nghiệp cần theo dõi và ứng phó với những thay đổi này để bảo vệ biên lợi nhuận.
Ứng dụng của biên lợi nhuận
Thông tin về biên lợi nhuận không chỉ giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu suất mà còn hỗ trợ quá trình đưa ra quyết định chiến lược quan trọng để tối ưu hóa lợi nhuận và sự bền vững trong môi trường kinh doanh:
Đề xuất giá sản phẩm:
Doanh nghiệp thường sử dụng thông tin về biên lợi nhuận để xác định giá sản phẩm. Ví dụ, một công ty sản xuất điện thoại di động có thể tính toán biên lợi nhuận gộp của mỗi mẫu sản phẩm để quyết định giá bán cho từng sản phẩm. Nếu biên lợi nhuận của một sản phẩm cụ thể thấp hơn mục tiêu, họ có thể xem xét tăng giá hoặc cắt giảm chi phí để cải thiện lợi nhuận.
Quản lý lượng tồn kho:
Thông tin về biên lợi nhuận giúp doanh nghiệp quản lý lượng tồn kho một cách hiệu quả. Nếu biên lợi nhuận gộp của sản phẩm là cao, có thể tốt hơn để sản xuất nhiều sản phẩm hơn và giữ tồn kho lâu hơn. Tuy nhiên, nếu biên lợi nhuận thấp, thì cần hạn chế sản xuất và tồn kho để tránh lỗ.
Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D):
Các doanh nghiệp sử dụng biên lợi nhuận để quyết định mức đầu tư vào R&D. Nếu biên lợi nhuận cao, họ có thể có nhiều tài chính hơn để đầu tư vào nghiên cứu và phát triển các sản phẩm mới hoặc cải tiến sản phẩm hiện có. Ngược lại, nếu biên lợi nhuận thấp, họ có thể cần cắt giảm đầu tư trong lĩnh vực này.
Mở rộng thị trường hoặc điều chỉnh chiến lược tiếp thị:
Thông qua việc phân tích biên lợi nhuận của các sản phẩm hoặc dự án khác nhau, doanh nghiệp có thể quyết định nơi họ nên đầu tư để tối ưu hóa lợi nhuận. Chẳng hạn, nếu biên lợi nhuận của sản phẩm A cao hơn sản phẩm B, họ có thể quyết định tăng tiền quảng cáo và tiếp thị cho sản phẩm A để mở rộng thị trường cho nó.
Phân bổ tài nguyên:
Các doanh nghiệp có thể sử dụng thông tin về biên lợi nhuận để quyết định cách phân bổ tài nguyên như lao động và nguồn vốn. Ví dụ, nếu một phần kinh doanh tạo biên lợi nhuận cao hơn so với phần kinh doanh khác, họ có thể cân nhắc tăng nguồn lực cho phần kinh doanh đó để tối ưu hóa tỷ lệ lợi nhuận.
Đưa ra quyết định về mua sắm và nhà cung cấp:
Thông tin về biên lợi nhuận có thể giúp doanh nghiệp đàm phán với nhà cung cấp và đưa ra quyết định về việc mua sắm. Nếu họ biết rằng biên lợi nhuận gộp có thể tăng lên nếu giảm giá vốn hàng bán, họ có thể thương lượng với nhà cung cấp để đạt được giá tốt hơn.
Lời kết
Biên lợi nhuận không chỉ là một chỉ số quan trọng cho sự thành công của một doanh nghiệp, mà còn là một công cụ mạnh mẽ để đánh giá và cải thiện hiệu suất kinh doanh. Hy vọng rằng, thông tin trong bài viết này đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của biên lợi nhuận trong môi trường kinh doanh đang biến đổi liên tục.
Trên đây là những kiến thức hết sức bổ ích cho hoạt động của các doanh nghiệp, đừng quên thường xuyên truy cập website chúng tôi để tham khảo thêm nhiều thông tin thú vị khác nhé!
Trả lời