Trong thế giới của blockchain, ZK Rollup và Optimistic Rollup là hai giải pháp được sử dụng để giải quyết vấn đề tính toán và chi phí giao dịch trên chuỗi khối. Cả hai đều là những phương pháp lớp 2, có nghĩa là chúng sử dụng một số công nghệ để giải quyết vấn đề khó khăn trên lớp 1 của chuỗi khối (ví dụ như chi phí giao dịch cao, tốc độ xử lý chậm, hoặc giới hạn khả năng mở rộng).
Zk Rollup là gì?
ZK Rollup là viết tắt của Zero-Knowledge Rollup. Đây là một phương pháp mở rộng chuỗi khối bằng cách sử dụng công nghệ Zero-Knowledge Proof (ZKP) để gộp nhiều giao dịch vào một giao dịch tổng hợp duy nhất. ZKP cho phép các giao dịch được gộp lại mà không cần tiết lộ thông tin cụ thể về các giao dịch ban đầu, giảm đáng kể chi phí và tăng tốc độ xử lý của chuỗi khối. Với ZK Rollup, các giao dịch được gửi đến một số nút mạng đáng tin cậy, được gọi là “Relayer”. Những nút này sẽ tạo ra các giao dịch tổng hợp, sau đó gửi chúng lên chuỗi khối để được xác minh. Các giao dịch tổng hợp này sẽ được xác minh bằng cách sử dụng ZKP, giúp cho tốc độ xử lý nhanh hơn nhiều so với các giao dịch thông thường.
Optimistic Rollup là gì?
Optimistic Rollup là một phương pháp khác để giải quyết vấn đề mở rộng chuỗi khối bằng cách tập trung vào việc cải thiện tốc độ xử lý của chuỗi khối. Tương tự như ZK Rollup, Optimistic Rollup sử dụng một lớp tập hợp các giao dịch, nhưng không sử dụng ZKP. Thay vào đó, Optimistic Rollup cho phép các giao dịch được xác minh bởi các nút mạng thường, sau đó chúng được gộp lại thành các giao dịch tổng hợp trên chuỗi khối. Khi một giao dịch tổng hợp được xác minh trên chuỗi khối, nó sẽ được giả định là đúng, trừ khi có bằng chứng ngược lại (ví dụ như một giao dịch không hợp lệ) được đưa ra trong thời gian “đặt cược”. Trong trường hợp này, người gửi giao dịch ban đầu sẽ mất một khoản tiền đặt cược, giúp đảm bảo tính chính xác của các giao dịch.
Sự khác biệt của Zk Rollup và Optimistic Rollup
Một số sự khác biệt giữa ZK Rollup và Optimistic Rollup bao gồm:
- Chi phí: ZK Rollup có chi phí thấp hơn Optimistic Rollup vì nó sử dụng công nghệ ZKP để giảm thiểu số lượng dữ liệu cần được xử lý và lưu trữ. Trong khi đó, Optimistic Rollup đòi hỏi nhiều tài nguyên hơn để xử lý các giao dịch.
- Tốc độ: ZK Rollup có tốc độ xử lý nhanh hơn Optimistic Rollup vì việc sử dụng công nghệ ZKP giúp giảm thời gian xử lý giao dịch. Tuy nhiên, Optimistic Rollup có thể đạt được tốc độ xử lý cao hơn nếu sử dụng các giải pháp tối ưu hóa và mở rộng.
- Độ tin cậy: ZK Rollup được coi là đáng tin cậy hơn Optimistic Rollup do sử dụng công nghệ ZKP để giảm thiểu các rủi ro liên quan đến việc lưu trữ dữ liệu. Tuy nhiên, cả hai giải pháp đều có các biện pháp bảo mật để đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu và giao dịch.
- Sự phức tạp: ZK Rollup có cấu trúc phức tạp hơn Optimistic Rollup do sử dụng công nghệ ZKP. Việc triển khai ZK Rollup cũng phức tạp hơn và đòi hỏi các kiến thức chuyên môn về mã hóa.
Tóm lại, ZK Rollup và Optimistic Rollup đều là những giải pháp lớp 2 được sử dụng để giải quyết các vấn đề về tính toán và chi phí trên chuỗi khối. Tuy nhiên, mỗi giải pháp đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng, và tùy thuộc vào mục đích sử dụng và nhu cầu của người dùng để chọn giải pháp phù hợp.
