Trong những năm gần đây, Bitcoin đã trở thành một trong những chủ đề nóng bỏng nhất trên thị trường tài chính toàn cầu. Với tính chất phi tập trung và phi quyền lực của nó, Bitcoin đã thu hút sự quan tâm của rất nhiều nhà đầu tư và người tiêu dùng trên toàn thế giới. Tuy nhiên, với biến động thất thường và không thể đoán trước được của giá của Bitcoin, việc đưa ra dự đoán chính xác về giá của nó là một thách thức lớn đối với nhà đầu tư và chuyên gia tài chính. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về mô hình Stock-to-Flow (S/F) và cách mà nó được sử dụng để dự đoán giá của Bitcoin.
Mô hình Stock To Flow là gì?
Mô hình Stock-to-Flow (S2F) là một công cụ phân tích dùng để dự đoán giá Bitcoin và các loại tài sản kỹ thuật số khác. Mô hình này được phát triển bởi một người dùng Twitter có tên “PlanB” vào năm 2019.
Theo mô hình S2F, giá của Bitcoin được dự đoán dựa trên tỷ lệ giữa tổng lượng Bitcoin đã được sản xuất (stock) và lượng mới được sản xuất (flow). Tỷ lệ này được tính bằng cách chia tổng số Bitcoin hiện có (stock) cho số Bitcoin được đào mới trong một khoảng thời gian nhất định (flow). Theo mô hình S2F, tỷ lệ S2F cao hơn cho thấy nguồn cung Bitcoin đang giảm và có xu hướng hiếm hơn, từ đó có thể dẫn đến giá tăng.
PlanB đã sử dụng mô hình S2F để dự đoán giá của Bitcoin trong tương lai, và các dự đoán của ông đã thu hút sự quan tâm của cộng đồng tài chính và các nhà đầu tư. Tuy nhiên, mô hình S2F cũng đã gặp phải một số chỉ trích vì việc áp dụng nó vào các loại tài sản kỹ thuật số khác có thể không chính xác.
PlanB là ai?
PlanB là một cá nhân hoạt động dưới một bí danh trên Twitter và được nhiều người biết đến nhờ vào bài báo “Modeling Bitcoin Value with Scarcity” năm 2019, trong đó đề cập đến mô hình Stock-to-Flow. Cái tên PlanB được cho là lấy từ thuật ngữ “Plan B” trong kinh doanh, tức là kế hoạch dự phòng khi kế hoạch ban đầu không thành công. PlanB chưa tiết lộ danh tính thật của mình và giữ bí mật về nơi làm việc và thông tin cá nhân khác.
Công thức tính Stock To Flow
Trong trường hợp của Bitcoin, Stock chính là lượng Bitcoin đã được tạo ra và đang lưu hành, còn Flow chính là số Bitcoin được sinh ra trong một khoảng thời gian nhất định (thường là 1 năm). Và S/F được tính bằng công thức như sau:
S/F = Stock / Flow
Tỷ lệ lạm phát thường được tính bằng công thức Flow / Stock (tỉ lệ giữa sự tăng trưởng của số lượng tiền tệ so với số tiền tệ đang tồn tại). Trong khi đó, S/F thể hiện một yếu tố mới: Sự khan hiếm của tài sản. Theo mô hình S2F, khi S/F càng cao thì tài sản càng khan hiếm và có xu hướng tăng giá trị.
Dưới đây là thông tin về một số S/F của các tài sản thường thấy:
Vàng có S/F = 62, có nghĩa là để tạo ra số lượng vàng bằng với số vàng đang được lưu hành, cần phải mất 62 năm để khai thác. Tương tự, Bạc có S/F là 22. Tỷ lệ S/F cao này làm cho vàng và bạc trở thành các hàng hoá có tính chất giống như tiền.
Tuy nhiên, Palladium và Platium có S/F xấp xỉ 1. Điều này có ý nghĩa rằng tổng lượng hàng hoá đang lưu hành bằng hoặc ít hơn tổng lượng hàng hoá mới được sản xuất vào mỗi năm. Nếu có ai đó tích trữ một lượng lớn hàng hoá này trong một khoảng thời gian ngắn, giá cả của loại hàng hoá này sẽ tăng vọt. Tuy nhiên, sự tăng giá này sẽ kích thích sản xuất ra thêm hàng hóa và dẫn đến tăng cung cấp, cuối cùng dẫn đến sự cân bằng giữa cung và cầu. Điều này gần như không thể thay đổi.
Trong trường hợp của Bitcoin, ta có thể tính S/F bằng cách lấy tổng số Bitcoin đang lưu hành là 18,2 triệu và chia cho nguồn cung mới được tạo ra trong năm đó, thường là khoảng 0,7 triệu. Với S/F = 26, Bitcoin cũng được xem như một loại hàng hoá giống như vàng và bạc. Điều đáng chú ý là trong 4 năm kế tiếp kể từ tháng 5/2020, nguồn cung của Bitcoin sẽ giảm một nửa, nghĩa là nguồn cung sản xuất chỉ còn khoảng 0,35 triệu. Do đó, S/F của Bitcoin sẽ càng tăng lên.
Sự kiện giảm một nửa này được gọi là Bitcoin Halving (giảm phát) và là sự kiện rất quan trọng về phương diện lạm phát và tỉ lệ S/F của Bitcoin. Sơ đồ dưới biểu diễn lạm phát của Bitcoin theo thời gian, sự gấp khúc của đồ thị bị gây ra chính bởi sự kiện halving đã nói trên.
Stock-to-Flow và giá trị của Bitcoin
Giả thuyết cơ bản của nghiên cứu này là sự tác động của sự khan hiếm của hàng hoá (được đo lường bằng S/F) đến giá của hàng hoá đó. Điều này được suy ra sau khi tham khảo bảng khan hiếm ở trên, cùng với tổng giá trị thị trường của kim loại quý tương ứng.
Dữ liệu nghiên cứu
S/F được tính trong khoảng thời gian từ tháng 12/2009 đến 1/2019, tổng cộng có 111 điểm dữ liệu. Số block tạo mới hàng tháng được truy vấn trực tiếp từ blockchain. Với số block được sinh ra hàng tháng và số Bitcoin tạo mới trên mỗi block ở thời điểm tương ứng, ta có thể tính được flow và stock, tức là tính được S/F. Ngoài ra, khoảng 1 triệu BTC bị thất lạc, tức là không còn trong lưu thông nữa, nên sẽ bị loại ra khỏi tính toán bằng cách bỏ qua 1 triệu BTC đầu tiên trong quá trình tính toán.
Giá của Bitcoin được tham chiếu từ nhiều nguồn khác nhau, nhưng đều bắt đầu sớm nhất từ tháng 7/2010. Trước tháng 7/2010, có 2 sự kiện về giá đầu tiên của Bitcoin (1309 BTC giá 1 USD vào tháng 10/2009, báo giá 0.003 USD/BTC đầu tiên trên BitcoinMarket vào tháng 3/2010 và cuối cùng là sự kiện Bitcoin Pizza với 10 nghìn BTC cho 1 chiếc bánh pizza trị giá 41 USD) cũng được thêm vào để làm dữ liệu nội suy.
Ngoài ra, dữ liệu S/F của vàng và bạc cũng được đưa vào để làm chuẩn (Vàng: S/F = 62, tổng giá trị 8.5 nghìn tỷ USD. Bạc: S/F = 22, tổng giá trị 208 tỷ USD).
Mô hình hoá dữ liệu
Với giá trị thị trường từ 10.000 USD cho đến 100 tỷ USD thì rõ ràng sử dụng logarit để thu nhỏ tỉ lệ đồ thị sẽ giúp nó dễ nhìn hơn.
Trong đồ thị trên, ta thấy vị trí của các điểm sắp xếp rất khớp đường hồi quy tuyến tính (đường chéo màu đen). Điều này cho thấy một mối liên hệ mạnh mẽ giữa S/F và tổng vốn hóa.
Những hạn chế của mô hình Stock to Flow
Mặc dù mô hình Stock-to-Flow đã thu hút được sự chú ý của nhiều nhà đầu tư và chuyên gia trong lĩnh vực tiền điện tử, nhưng nó cũng có những hạn chế cần được lưu ý. Dưới đây là một số hạn chế của mô hình Stock-to-Flow:
- Giá trị S/F không độc lập hoàn toàn với giá Bitcoin: Mặc dù mô hình Stock-to-Flow giải thích được một phần sự tăng giá của Bitcoin, nhưng không phải lúc nào giá trị S/F cũng đồng nghĩa với giá Bitcoin tăng.
- Không có đủ dữ liệu lịch sử để chứng minh tính hiệu quả của mô hình: Mô hình Stock-to-Flow được phát triển trong một khoảng thời gian ngắn và chỉ sử dụng dữ liệu từ năm 2009 đến năm 2019. Do đó, không có đủ dữ liệu lịch sử để chứng minh tính hiệu quả của mô hình trong thời gian dài hơn.
- Mô hình không đưa vào các yếu tố khác ảnh hưởng đến giá Bitcoin: Mô hình Stock-to-Flow không đưa vào các yếu tố khác như nhu cầu và cung cầu của Bitcoin, thị trường chứng khoán và tâm lý nhà đầu tư. Những yếu tố này cũng có thể ảnh hưởng đến giá Bitcoin.
- Tính khả thi của việc mô hình hóa S/F cho các loại tài sản khác: Mô hình Stock-to-Flow đã được áp dụng cho Bitcoin, vàng và bạc, nhưng có thể khó để áp dụng mô hình này cho các loại tài sản khác.
Vì vậy, mặc dù mô hình Stock-to-Flow đã được sử dụng để dự đoán giá Bitcoin trong tương lai, nhưng nó cũng có những hạn chế và cần phải được xem xét cẩn thận trước khi sử dụng nó để đưa ra quyết định đầu tư.
Lời kết
Như vậy, chúng ta đã cùng tìm hiểu về mô hình Stock-to-Flow và cách áp dụng nó vào dự đoán giá của Bitcoin. Mặc dù mô hình này đã đạt được một số kết quả ấn tượng và thu hút được sự chú ý của rất nhiều nhà đầu tư và chuyên gia, nhưng cũng không thể phủ nhận rằng nó còn có những hạn chế và giới hạn trong việc dự đoán giá của Bitcoin.
Trong thị trường tài chính, không có bất kỳ công cụ hay mô hình dự đoán giá nào có thể hoàn hảo và đảm bảo 100% chính xác. Tuy nhiên, sử dụng các phương pháp, mô hình dự đoán như Stock-to-Flow có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về xu hướng và tình hình thị trường.
Một điều quan trọng cần lưu ý là mô hình Stock-to-Flow chỉ là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến giá của Bitcoin, và không phải là yếu tố duy nhất. Các yếu tố khác như tâm lý thị trường, sự kiện địa phương và toàn cầu, biến động của các thị trường khác, và các yếu tố kinh tế khác cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tác động đến giá của Bitcoin.
Cuối cùng, việc đầu tư vào Bitcoin hay bất kỳ tài sản nào khác đều có rủi ro và cần phải cân nhắc kỹ trước khi quyết định đầu tư. Tuy nhiên, với sự phát triển nhanh chóng và tiềm năng lớn của thị trường tiền điện tử, các mô hình và công cụ dự đoán giá như Stock-to-Flow sẽ tiếp tục được phát triển và nghiên cứu để giúp đầu tư trở nên thông minh hơn và hiệu quả hơn.
Trả lời