Trong thế giới của các Blockchain công cộng, cụ thể là Bitcoin và Ethereum, các khái niệm Fork, Soft Fork và Hard Fork thường được nhắc đến và thậm chí đã từng gây ra những biến động lớn trên thị trường tiền điện tử. Nhưng những khái niệm này đối với những người mới bắt đầu hoặc người không có kinh nghiệm với công nghệ này có thể là một chủ đề khó hiểu. Vậy Fork, Soft Fork và Hard Fork là gì? Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về các khái niệm này.
Tìm hiểu sự phân tách trong Blockchain
Blockchain là một mạng lưới các nút phi tập trung cùng hợp tác để xác thực các giao dịch và lưu trữ thông tin. Bản chất phi tập trung của chuỗi khối công khai (ví dụ như Bitcoin và Ethereum) yêu cầu các tham gia trong mạng đồng thuận với nhau để đạt được một trạng thái chia sẻ chung của Blockchain, bao gồm cả sổ cái chung, trạng thái các khối và giao thức Blockchain. Sự đồng thuận giữa các nút mạng dẫn đến một Blockchain duy nhất chứa dữ liệu (giao dịch) được xác minh mà mạng xác nhận là chính xác.
Tuy nhiên, do tính chất phi tập trung của Blockchain, nó thường bị ảnh hưởng bởi độ trễ trong quá trình truyền tải hoặc giao dịch bị mất trong quá trình này. Ngoài ra, cũng có thể có những nút thông tin độc hại cố ý truyền thông tin sai lệch, dẫn đến các nút trong mạng không thể đạt được sự đồng thuận nhất trí về trạng thái tương lai của Blockchain. Sự kiện này dẫn đến tình trạng phân nhánh (fork), trong đó chuỗi khối bị chia thành hai hoặc nhiều chuỗi khác nhau đều hợp lệ và được chấp nhận bởi một phần nào đó của mạng lưới.
Sự phân nhánh này có thể xảy ra dưới 3 dạng:
- Phân nhánh tạm thời (Temporary Fork): xảy ra khi hai người khai thác khai thác được một khối mới tại cùng một thời điểm.
- Phân nhánh cứng (Hard Fork): khi giao thức Blockchain bị thay đổi mà không hỗ trợ khả năng tương thích ngược với giao thức cũ.
- Phân nhánh mềm (Soft Fork): khi giao thức Blockchain bị thay đổi sao cho vẫn hỗ trợ khả năng tương thích ngược với giao thức cũ.
Temporary Fork là gì?
Khi nhiều người khai thác khối mới gần như cùng một thời điểm, mạng có thể phân nhánh và xuất hiện nhiều chuỗi khối khác nhau. Sự phân nhánh tạm thời (temporary fork) có thể tự được giải quyết dựa trên các giao thức đồng thuận của mạng lưới Blockchain. Nếu có sự thay đổi trong cách vận hành phần mềm Blockchain, sẽ có hai dạng phân tách khác mạnh hơn, làm thay đổi sự phát triển của Blockchain đó vĩnh viễn đó là: Hard Fork và Soft Fork.
Soft Fork là gì?
Soft Fork là sự phân tách do sự cập nhật chức năng hoặc giao thức mới trên Blockchain, nhưng vẫn tương thích ngược với giao thức và phiên bản cũ. Các trạng thái của Blockchain vẫn được chấp nhận trong phiên bản mới và các nút không cập nhật vẫn có thể xử lý các giao dịch và đẩy các khối mới vào Blockchain như cũ. Tuy nhiên, các khối được tạo bởi các nút tuân theo bộ quy tắc đồng thuận cũ sẽ vi phạm bộ quy tắc đồng thuận mới và có thể sẽ bị lỗi khi xác thực trên các nút đã cập nhật phiên bản mới. Ví dụ về soft fork trên Blockchain là giảm kích thước khối từ 3MB xuống 2MB.
Hard Fork là gì?
Hard Fork là một quá trình tách ra của một Blockchain thành hai Blockchain khác nhau. Quá trình này có thể xảy ra theo hai trường hợp, bao gồm Hard Fork có kế hoạch và Hard Fork cạnh tranh. Trong Hard Fork có kế hoạch, sự thay đổi được lên kế hoạch trước và có sự đồng thuận cao giữa các nhà phát triển và cộng đồng trước khi Hard Fork xảy ra. Ví dụ, Hard Fork của tiền ảo Monero xảy ra để bổ sung một tính năng bảo mật mới được gọi là Giao dịch bí mật Vòng (RingCT). Trong Hard Fork cạnh tranh, có sự bất đồng nghiêm trọng giữa các bên liên quan khác nhau trong dự án. Ví dụ, Hard Fork của Bitcoin tạo ra Bitcoin Cash là một trường hợp Hard Fork cạnh tranh. Quá trình Hard Fork gây ra nhiều sự không thống nhất trong mạng lưới và tạo thành hai Blockchain độc lập khác nhau.
Tại sao lại có Hard Fork và Soft Fork?
Hard Fork và Soft Fork là hai hiện tượng phân nhánh thường xảy ra trên các Blockchain công cộng do tính chất nguồn mở của chúng. Hard Fork và Soft Fork dẫn đến sự thay đổi vĩnh viễn trong các quy tắc cơ bản của giao thức trên Blockchain, do những lý do như bổ sung chức năng mới, nâng cấp mã nguồn, thay đổi quy tắc cốt lõi, khắc phục sự cố bảo mật, hoặc đảo ngược giao dịch. Hard Fork và Soft Fork khác với temporary fork chỉ xảy ra tạm thời và cuối cùng mạng vẫn sẽ đạt được trạng thái đồng thuận chung.
CryptoViet tổng hợp
Trả lời