Sàn giao dịch tập trung là gì? Khác biệt với sàn phi tập trung

Sàn giao dịch là một yếu tố quan trọng trong thị trường tiền mã hóa, giúp cho nhà đầu tư và người dùng dễ dàng tiếp cận và trao đổi các tài sản crypto. Sự tập trung (centralized) và phi tập trung (decentralized) đang được đề cập trong cộng đồng crypto, với xu hướng tập trung của ngành đang đầu tư để trở thành phi tập trung. Vitalik Buterin – nhà sáng tạo Ethereum – từng lên tiếng ủng hộ mạnh mẽ các sàn này và khẳng định rằng các sàn giao dịch tập trung nên bị “cháy thành tro” càng nhiều càng tốt. Tại sao chúng ta cần thay đổi từ tập trung sang phi tập trung? Đây là các vấn đề mà chúng ta cần tìm hiểu về sàn giao dịch tập trung và phi tập trung, và sự khác biệt giữa chúng.

Sàn giao dịch tập trung là gì?

Đó là một nền tảng giao dịch tiền mã hóa trực tuyến, là cách phổ biến nhất để mua / bán các loại tiền mã hóa bằng tiền pháp định hoặc các loại tiền mã hóa khác. Nó có thể xem như một thị trường trực tuyến cho toàn bộ hệ thống tiền mã hóa.

Các sàn giao dịch tập trung phổ biến nhất hiện nay bao gồm:

• Binance
• Coinbase
• Kraken
• Bitfinex
• Bitstamp
• Bittrex
• Huobi
• OKEx

Sàn giao dịch phi tập trung là gì?

Sàn giao dịch phi tập trung (DEX) là một thị trường giao dịch không dựa trên một trung tâm hoặc dịch vụ trung gian để lưu trữ và quản lý tài sản của người dùng. Giao dịch được thực hiện trực tiếp giữa các người dùng (peer-to-peer) thông qua một quy trình tự động. Việc loại bỏ trung tâm giúp tăng tính bảo mật, giảm rủi ro về lừa đảo hoặc hack, và giảm tình trạng thuế hoặc tịch thu quỹ.

Các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) phổ biến nhất hiện nay bao gồm:

1. Uniswap
2. Binance DEX
3. Kyber Network
4. Curve
5. Balancer
6. 0x Protocol
7. PancakeSwap
8. Aave
9. MDEX

Lưu ý rằng, các sàn giao dịch phi tập trung có thể thay đổi theo thời gian và nhu cầu của thị trường, vì vậy nên tìm hiểu kỹ trước khi giao dịch.

Ý nghĩa của sàn giao dịch tập trung

Sàn giao dịch tập trung là một trung gian tin cậy để quản lý tài sản có thể trade. Người dùng tin tưởng sàn giao dịch quản lý đồng coin của họ và có thể khôi phục mật khẩu hoặc quản lý tài khoản với các tính năng an toàn. Sàn giao dịch tập trung giảm áp lực cho khách hàng vì họ vẫn kiểm soát tiền của mình.

Sàn giao dịch tập trung khác với một sàn giao dịch phi tập trung như thế nào?

Sàn giao dịch tập trung và phi tập trung khác nhau về cách hoạt động. Sàn giao dịch phi tập trung làm giảm sự trung gian bằng cách thực hiện giao dịch qua các hợp đồng thông minh và atomic swap mà không cần bên thứ ba.

Tất cả các sàn giao dịch tập trung có cung cấp dịch vụ cặp giao dịch tiền pháp định / tiền mã hóa hay không?

Không, không phải tất cả các sàn giao dịch tập trung cung cấp dịch vụ cặp giao dịch tiền pháp định / tiền mã hóa. Một số sàn giao dịch chỉ cung cấp dịch vụ cặp giao dịch tiền pháp định, trong khi một số khác cung cấp cả hai. Tùy thuộc vào chính sách và mục tiêu của mỗi sàn giao dịch, họ có thể cung cấp hoặc không cung cấp dịch vụ cặp giao dịch tiền mã hóa.

• Coinbase – sàn giao dịch phổ biến nhất trên thế giới, hỗ trợ Bitcoin, Bitcoin Cash, Litecoin và Ethereum,…
• Gemini – có trụ sở tại New York, đáp ứng đủ các quy định cao của Mỹ. Hỗ trợ Bitcoin và Ethereum.
• Kraken – có nhiều loại cặp tiền mã hóa / tiền pháp định khác nhau không chỉ là USD và EUR, có thể tìm những cặp tiền tệ này trên trang web của họ.
• Robinhood – một ứng dụng trading phổ biến cung cấp các cặp tiền pháp định để đổi lấy cho Bitcoin và Ethereum.

Khối lượng có quan trọng đối với sàn giao dịch không?

Có, khối lượng giao dịch có quan trọng đối với cả sàn giao dịch tập trung và phi tập trung, bởi vì nó biểu thị mức độ hoạt động và tình trạng của thị trường. Nó cũng có thể giúp xác định mức độ đột biến và sự động lực của giá.

Nếu Alice đang cố gắng mua 1 BTC với mức giá hiện tại là $10.000 và khối lượng giao dịch trên sàn đang rất cao, cô ấy có thể mua 1 BTC gần như là ngay lập tức. Nếu giá thị trường là $10.000 trên một sàn có khối lượng giao dịch rất thấp, cô ấy có thể sẽ chỉ mua được một ít với giá $10.000. Sau đó, Alice sẽ cần phải mua Bitcoin với giá cao hơn, tốn nhiều tiền hơn, đồng thời cũng làm cho giá Bitcoin tăng lên cao hơn trên sàn giao dịch đó.

Sàn giao dịch tập trung có an toàn không?

Không có một câu trả lời chung cho câu hỏi này vì tùy thuộc vào nhiều yếu tố như việc quản lý, bảo mật, và mức độ phụ thuộc vào bên thứ ba. Tuy nhiên, trong một sàn giao dịch tập trung, việc quản lý và lưu trữ tiền mã hóa đều được giao cho một bên thứ ba, loại bỏ sự quản lý và bảo mật từ người dùng. Điều này có thể dẫn đến nguy cơ bị hack hoặc lừa đảo.

Nhiều vụ hack đã xảy ra trong suốt lịch sử tiền mã hóa, đã có nhiều trường hợp sàn giao dịch không có đủ tiền để trả lại cho cho khách hàng. Sàn giao dịch phi tập trung không thể bị hack được, nhưng người dùng dễ bị khóa hơn. Sàn giao dịch tập trung chỉ an toàn khi ngân hàng không bị tấn công.

Có bắt buộc phải xác minh khi mở tài khoản trên sàn giao dịch không?

Các quy định của mỗi quốc gia vẫn còn chưa rõ ràng, nhưng sàn giao dịch trên toàn thế giới đều yêu cầu phải có những xác minh tối thiểu để xác thực tài khoản.

Nhiều sàn giao dịch cho phép người dùng mở một tài khoản mà không cần xác minh danh tính, nhưng những tài khoản đó sẽ có hạn mức rút tiền / gửi tiền cực kỳ nhỏ. Xác minh cơ bản thường yêu cầu ảnh trên hộ chiếu / ID của người dùng và Xác thực 2 yếu tố (2 Factor Authentication – 2FA). 2FA là một mật khẩu bí mật được tái tạo sau mỗi 30 giây hoặc lâu hơn mà người dùng phải nhập mỗi lần muốn đăng nhập vào tài khoản. 2FA thường được lưu trên điện thoại của người dùng.

Sàn giao dịch nào có khối lượng giao dịch và cặp trao đổi nhiều nhất?

Hiện tại, sàn giao dịch Binance có khối lượng giao dịch và cặp trao đổi tiền mã hóa lớn nhất trên thế giới. Tuy nhiên, sàn giao dịch nào có cặp trao đổi nhiều nhất có thể thay đổi theo thời gian, bạn có thể theo dõi thông tin này ở trang CoinMarketCap để cập nhật mới nhất.

So sánh sự khác biệt giữa sàn giao dịch tập trung và sàn giao dịch phi tập trung

Sàn giao dịch tập trung (CEX) và sàn giao dịch phi tập trung (DEX) có 3 tính năng khác biệt:

1. Quyền kiểm soát quỹ: trên CEX, quỹ được kiểm soát bởi dịch vụ giao dịch trung gian, trong khi DEX cho phép người dùng kiểm soát quỹ.
2. Tính ẩn danh: một số CEX cho phép tài khoản giao dịch ẩn danh, nhưng cần tuân thủ các quy định KYC và AML mới. DEX cho phép tất cả người dùng giao dịch ẩn danh.
3. Xác thực: trên CEX, người dùng phụ thuộc vào nền tảng để xác thực giao dịch, trong khi trên DEX người dùng tự xác thực giao dịch.

Lý do để DEX dần thay thế CEX

Thời gian xử lý giao dịch ngắn, phí thấp

Sàn giao dịch phi tập trung cung cấp điều kiện cho việc thực hiện giao dịch nhanh và tiết kiệm chi phí hơn so với sàn tập trung. Loại bỏ các bên xác thực trung gian giảm đáng kể thời gian và chi phí cho việc xử lý lệnh mua/bán.

Tính bảo mật của sàn cao hơn

Sàn giao dịch phi tập trung không lưu trữ tiền của người dùng và không có bất kỳ tổ chức nào kiểm soát hoặc can thiệp vào quá trình giao dịch, giúp tăng độ an toàn. Trong khi đó, các sàn tập trung đã ghi nhận nhiều vụ tấn công, như Bitfinex và Bittrex.

Tích hợp liền mạch với các ví cứng bảo mật

Sàn giao dịch phi tập trung cung cấp các tính năng an toàn mạnh mẽ cho người dùng. Chúng có thể tích hợp với các ví cứng như Ledger Nano S hoặc Trezor để tăng tính bảo mật.

Người dùng có thể giao dịch trực tiếp từ ví cứng của họ đến hợp đồng thông minh trên sàn giao dịch phi tập trung. Trong khi đó, sàn giao dịch tập trung không cho phép người dùng tự nhập private key vì tồn tại rủi ro lừa đảo hoặc theo dõi bàn phím.

Người dùng có toàn quyền kiểm soát quỹ

Sàn giao dịch phi tập trung là một hệ thống được sở hữu và điều khiển bởi cộng đồng. Không có một tổ chức nào có quyền lưu giữ nguồn vốn của người dùng, mà tất cả nguồn vốn đều được lưu trữ trong các ví cứng được bảo vệ bởi private key của người dùng. Giao dịch diễn ra trong hệ thống sử dụng hợp đồng thông minh, và chỉ có người sở hữu private key mới có thể điều khiển nguồn vốn và giao dịch.

Nhược điểm sàn giao dịch phi tập trung

Chỉ hỗ trợ cho số ít nền tảng

Ethereum và Binance Smart Chain hiện tại là các nền tảng phổ biến nhất cho sàn giao dịch phi tập trung. Tuy nhiên, trong tương lai có thể sẽ có nhiều nền tảng khác được hỗ trợ bởi các sàn giao dịch phi tập trung.

Khó sử dụng

Sự phổ biến của các sàn giao dịch như Binance hay Huobi là vì chúng có giao diện người dùng đơn giản, dễ sử dụng và sắp xếp trực quan. Còn trong sàn giao dịch phi tập trung, người dùng cần điều hướng hợp đồng thông minh để sử dụng, điều này có thể gây khó khăn cho người dùng, ngay cả đối với những người có kiến thức về tiền mã hóa.

Thiếu các tính năng và chức năng mạnh mẽ

Phần lớn các sàn giao dịch phi tập trung chỉ cung cấp một số chức năng giao dịch cơ bản. Chức năng và công cụ giao dịch chuyên sâu như margin trading và lệnh cắt lỗ thường bị thiếu sót trên các sàn phi tập trung. Đây là nguyên nhân chính tại sao các sàn giao dịch phi tập trung vẫn chưa phổ biến trong thị trường tiền mã hóa.

Lời kết

Trên đây CryptoViet vừa giới thiệu xong với các bạn về sàn giao dịch tập trung (CEX) và sàn giao dịch phi tập trung (DEX). Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho các bạn về 2 loại sàn giao dịch này.

Chia sẻ