Spinel là đá gì? Công dụng và ý nghĩa của đá Spinel

Các nhà sưu tập đá quý rất yêu thích đá Spinel. Vì nó mang đến một vẻ đẹp lung linh và sang trọng. Để biết thêm về loại đá này, mời các bạn xem qua bài viết sau đây.

Spinel là đá gì?

Đá Spinel hay còn gọi là Balas Ruby, Loại đá này là khoáng vật nhôm magie có công thức hóa học MgAl₂O₄. Loại đá quý này đã từng đánh lừa cả thế giới bởi biến thể màu đỏ giống hệt Ruby.

Tên Spinel xuất phát từ tiếng Latin có nghĩa là “ gai nhọn” do đá Spinel thường được tìm thấy dưới dạng tinh thể rất sắc nét. Trong tiếng của Hy Lạp thì tên Spinel có nghĩa là ‘lấp lánh’.

Nguồn gốc và phân bố của đá Spinel

Đá Spinel chủ yếu có nguồn gốc biến chất và skam. Ngoài ra đá Spinel còn tìm thấy trong đá greis, pegmatit, và một số loại đá khác. Thông thường nó cộng sinh với corindon, manhetit, granat, oyroxen, clorit.

Các mỏ đá Spinel bao gồm: Mỏ Mogok ở Miến Điện, hoặc nằm trong aluvi ở các suối và trong đá vôi kết tinh.

Spinel dạng cuội với những màu sắc đặc biệt như là màu lam nhạt hoặc lam tối, tìm thấy chủ yếu trong mỏ Ceylan ở Sri Lanka.

Ngoài ra các mỏ đá Spinel còn có ở Thái Lan, Úc, Braxin, Nga, còn ở Mỹ là mỏ New Jersey.

Còn ở Việt Nam, đá Spinel được tìm thấy thường trộn lẫn với Ruby ở các vùng Lục Yên, Tân Hương, Quỳ Châu. Ở mỏ đá Spinel tại Lục Yên thường được phát hiện tinh thể Spinel có kích thước lớn trộn lẫn trong đá hoa, nhưng màu sắc của chúng không được đẹp mắt.

Phân loại đá Spinel

Đá Spinel bao gồm các biến thể sau:

• Spinel quý là tinh thể Spinel trong suốt
• Picolit là Spinel nâu
• Rubixen là Spinel vàng
• Xâylonit là Spinel không trong suốt có màu xanh lá cây sẫm và đen

Thành phần hoá học và cấu trúc tinh thể của đá Spinel

Thành phần hoá học

Đá Spinel là aluminat (oxit kép) của Mg – có công thức hoá học: MgAl2O4. Trong đó MgO: 28,2%; Al2O3: 71,8%. Trong đá Spinel thì Mg có thể thay thế bởi Fe+2 hoặc Mn+2 và Al bởi Fe+ hoặc Cr+3. Đôi khi thay thế các nguyên tố đó hoàn toàn tạo ra những khoáng vật có tên riêng biệt như ceylonit (Mg, Fe) Al2O4; garnit (Zn Al2O4)…

Cấu trúc tinh thể

Tinh hệ: Lập phương, cấu trúc của đá Spinel khá phức tạp. Các ion oxy xếp chồng khít theo mặt song song với mặt bát diện. Các cation hoá trị 2 Mg+2, F2+2,… có 4 ion oxy xung quanh theo vị trí tứ diện, còn các cation hoá trị 3: Al+3, Cr+3 thì có 6 ion oxy bao quanh theo góc của bát diện. Như vậy cứ mỗi ion oxy liên kết với 1 cation lưỡng trị và 3 cation tam trị. Như thế kiến trúc có đặc điểm là kết hợp các đơn vị kiến trúc tứ diện và bát diện, mỗi góc chung cho một tứ diện và ba bát diện (hình 13.1). Đặc điểm kiến trúc đó giải thích các tính chất như: đẳng hướng quang học, không cát khai, độ cứng cao, tính bền hoá học.

Các yếu tố đối xứng: 3L4, 4L3 6L29PC.

Dạng tinh thể: Thường thấy đá Spinel có dạng tinh thể tám mặt có các mặt bóng, một số tinh thể có các cạnh của mặt tám mặt bị cắt tạo 12 mặt và có song tinh trên bề mặt tạo ra những tam giác phẳng, kiểu kết hợp song tinh này gọi là song tinh Spinel.

Các tính chất vật lý và quang học

Các tính chất vật lý

• Độ cứng: 8 (theo thang Mohs), nếu có F2O3 và Cr2O3 thì giảm xuống 7-7,5.
• Cát khai và vết vỡ: Các khai không hoàn toàn theo mặt (111).
• Vết vỡ dạng vỏ sò và dễ vỡ.
• Tỷ trọng: Thay đổi từ 3,58 – 3,98. Nhưng loại đạt chấ lượng ngọc thì tỷ trọng thay đổi ít hơn từ 3,58 đến 3,61.
• Loại giầu Fe (ceylonit): 3,63 – 3,9; loại giầu Zn (gahnospinen) -4,06.
• Điểm nóng chảy: 21350C.

Các tính chất quang học

Chiết suất và ánh: Chiết suất 1,72, nhưng có một số đá Spinel chiết suất cao hơn như Ceylonit tới 1,8 và ganospinen -1,715 – 1,753.

Ánh: Thủy tinh

Màu sắc: không màu, tuy nhiên một lượng nhỏ các nguyên tố mang màu thay thế cho Mg hoặc Al sẽ tạo ra các màu sắc khác nhau.

Spinel tìm thấy đủ các màu: màu đỏ máu, đỏ hoa hồng, nhưng phổ biến là màu nâu nhạt phớit đỏ, phớt tím hoặc phớt cam, lam nhạt, lam phớt tím, tím nhạt. spinen màu trắng tinh khiết chưa tìm thấy mà chúng thường có màu trắng phớt hồng và loại màu lục cũng thực sự hiếm.

Phổ hấp thụ: Loại màu đỏ cho vạch phổ rõ ràng ở vùng lục và vàng tại 540 mm. Đặc biệt loại màu đỏ khi quan sát dưới điều kiện tối ưu có thể thấy 10 vạch giống như phím đàn Organ: trong đó 686 và 675.

Màu lam: Có một dải mạnh có tâm ở 458 mm và một dải hẹp hơn ở 478.

Tính phát quang: Sự phát quang của spinen khác nhau đáng kể:

Màu đỏ và màu hồng: đỏ sáng – mạnh dưới sóng dài, yếu hơn dưới sóng ngắn.

Màu lam, màu nâu nhạt, nâu tím hầu như trơ dưới mọi bức xạ;

Màu tím đỏ và tím hoa cà phát quang khác nhau dưới sóng dài, còn trợ dưới sóng ngắn.

Hiệu ứng quang học: Spinen cho hiệu ứng sao nhưng rất hiếm gặp. Có thể gặp sao 4 cánh và sao 6 cánh.

Đặc điểm bao thể

Cũng giống như Corindon, trong đá Spinel có các bao thể tiền sinh, đồng sinh và hậu sinh. Các bao thể đồng sinh và tiền sinh thường là các bao thể rắn như: apatit, albit, zircon, dolomit, calxit, olivin, bao thể dạng vân tay… các bao thể hậu sinh gồm rutil dạng kim phân bố thành từng đám, bơmit và hematit.

Cách chọn và xác định giá trị đá Spinel

Đá Spinel đỏ mịn thực sự hiếm hơn Ruby có màu tương đương. Tuy nhiên, nó là một loại đá quý có giá thành thấp hơn khoảng 30% so với Ruby. Sự khan hiếm của đá Spinel có chất lượng tốt là lý do giảm nhu cầu và sự phổ biến của nó. Đá Spinel có nguồn cung rất hạn chế do đó rất ít các cửa hàng trang sức bán loại đá quý này cho người tiêu dùng. Điều có thể khiến giá thành của Spinel được nâng tầm.

Spinel dễ dàng được tổng hợp và có thể tạo ra màu khác bằng cách thêm tạp chất. Spinel tổng hợp thường được sử dụng để thay thế nhiều loại đá quý khác như Kim cương, Sapphire và Zircon. Vì sự phổ biến của Spinel nhân tạo, nên người mua phải luôn cẩn thận khi giao dịch, chỉ mua từ các cửa hàng có uy tín. Hầu như tất cả các loại đá quý Spinel trong suốt là tổng hợp, vì loại này cực kỳ hiếm trong tự nhiên.

Ruby Spinel màu đỏ đậm được đánh giá cao nhất và là một thay thế tốt nhất cho Ruby. Spinel có màu hồng cũng được xếp vào dòng đá pink gemstone quan trọng. Màu đen được gọi là Pleonast có độ bóng tốt và được xếp vào dòng đá black gemstone (đá quý màu đen).

Chất lượng của đá quý Spinel

Đá Spinel cực kỳ bền với độ cứng 8 trên thang MOHS. Điều này làm cho nó phù hợp để sử dụng trong đồ trang sức hàng ngày. Spinel là một loại đá quý khúc xạ duy nhất có thể có màu đỏ, hồng, xanh, không màu và tím. Một số viên đá Spinel đẹp nhất đến từ Mahenge ở Tanzania. Những đá Spinel có màu đỏ hồng mãnh liệt và chịu trách nhiệm duy nhất cho Spinel sự phổ biến mà nó thích ngày nay.

Công dụng và ý nghĩa của đá Spinel

Đá Spinel được ưa chuộng vì có nhiều công dụng hữu ích đối với con người:

Về sức khỏe

Người ta tin rằng, tinh thể đá Spinel với màu đỏ của nó tác động tốt tới trạng thái thể chất cũng như tình cảm của cơ thể người. Theo quan niệm của một số nhà thạch học trị liệu cho biết rằng đá Spinel tăng cường tuần hoàn máu cực kỳ tốt cho cơ thể.

Cho nên, đá Spinel góp phần củng cố tính miễn dịch, tái sinh mô, chữa các bệnh nhiễm khuẩn, cho tới các bệnh da liễu, bệnh ở dạ dày. Và có một số ý kiến cho rằng, đá Spinel có công dụng giúp nâng cao tiềm năng.

Về tinh thần

Bên cạnh đó, ở phương Đông những viên đá Spinel màu đỏ thường được gán cho đặc tính bền vững về khả năng kích thích  tình dục, tình yêu và sự đam mê. Do đó, đây là loại đá có khả năng khơi dậy niềm đam mê vô bờ.

Ứng dụng làm trang sức của đá Spinel

Đá Spinel được dùng làm đồ trang sức rất phổ biến hiện nay vì giá phù hợp với người mua. Nên được ứng dụng khá phổ biến trong các sản phẩm như nhẫn nữ, nhẫn nam, hoa tai, mặt dây chuyền, vòng đeo tay,…

Nhẫn đá Spinel

Đeo nhẫn Spinel không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn giúp cuộc sống bạn viên mãn hơn. Hơn thế nữa, nhẫn đá Spinel giúp bạn trở nên lộng lẫy, sang trọng hơn.

Mặt dây chuyền đá Spinel

Dây chuyền đá Spinel sẽ đem đến nhiều điều may mắn đối với người dùng. Theo thuyết phong thủy, phụ nữ đeo dây chuyền mặt đá Spinel sẽ vô cùng hạnh phúc bên gia đình của mình.

Thực tế cho thấy, đá Spinel được ứng dụng khá phổ biến trong việc thiết kế mặt dây chuyền đeo cổ. Là loại đá được ưa chuộng bởi vẻ đẹp của nó.

Vòng đeo tay, đeo cổ bằng đá Spinel

Đá Spinel còn được thiết kế vòng đeo tay, đeo cổ. Tùy thuộc vào nhu cầu cũng như điều kiện kinh tế mà chọn một sản phẩm ưng ý, vừa kích cỡ để luôn xinh đẹp rạng ngời.

Hoa tai từ đá Spinel

Bên cạnh đó thì đá Spinel cũng được ứng dụng trong việc sản xuất ra hoa tai với nhiều mẫu mã đa dạng trên thị trường hiện nay. Do đó, nếu yêu thích nữ trang hoa tai thì chị em cũng nên lựa chọn cho mình một mẫu đã Spinel ưng ý màu sắc phù hợp.

Đá Spinel có mấy loại?

Do đá Spinel hiếm hơn Ruby và Saphia và 2 loại đá dễ bị nhầm lẫn với spinel nhất. Tuy nhiên, spinel là một loại đá riêng biệt. Spinel được các nhà sưu tập và nhà buôn ưa thích vì vẻ rực sáng, độ cứng và nó có nhiều màu sắc đặc biệt. Hơn nữa, đá Spinel lại rẻ hơn đá Ruby và Saphia có màu tương đương.

Màu Spinel đẹp nhất là đỏ tươi. Đá Spinel phổ biến hơn ở tông màu nhạt và đẹp như hồng và tím. Đặc biệt đá màu hồng tươi có chút sắc cam được khai thác ở Myanmar, người ta gọi nó là Spinel lửa.

Đá Spinel cũng có màu xanh đẹp do tác động của yếu tố coban, tuy nhiên màu này rất hiếm.

Thực tế, đá spinel đỏ và xanh là giá trị hơn cả, còn đá màu nhạt hơn sẽ rẻ hơn.

Cách phân biệt đá Spinel tự nhiên và nhân tạo

Đá Spinel là loại đá được ưa chuộng trên thị trường hiện nay. Do đó, việc làm giả là chuyện không thể tránh khỏi của một số cá nhân vì mục đích lợi nhuận.  Bên cạnh đá Spinel được khai thác từ tự nhiên thì vẫn còn tồn tại những viên đáo Spinel nhân tạo được làm tinh vi.

Theo chia sẻ của các chuyên gia thì đá Spinel tổng hợp thường được nuôi cấy với phương pháp Vernuil bằng một lượng dư oxit Al2O3 làm cho dễ tăng trưởng hơn. Đồng thời trong Spinel tổng hợp có chứa các bao thể khí. Tốt hơn hết, bạn nên dùng kính phân cực, kính lọc Chelsea để phân biệt rõ đâu là đá Spinel thật và giả.

Đá Spinel hợp mệnh gì?

Trong phong thủy phương Đông, mỗi màu sắc của đá Spinel sẽ tượng trưng cho một mệnh nhất định, người sở hữu sẽ gặp may mắn.

Đối với trang sức đá Spinel, sự đa dạng về màu sắc đá sẽ cho bạn có rất nhiều sự lựa chọn phù hợp với mệnh của mình. Một vài ví dụ bạn có thể tham khảo như đá Spinel đỏ sẽ hợp với mệnh Hỏa, Thổ còn đá Spinel xanh biển sẽ hợp với mệnh Thủy, mệnh Mộc…

Đối với luân xa vùng rốn: kiểm soát ruột, thạn và hệ tiêu hóa, sinh dục cho nên luân xa này tương ứng với tình yêu khác giới và sự thỏa mãn trong tình cảm, tình dục và giúp dự trữ năng lượng tình dục tập trung ở luân xa này.

Lời kết

Qua bài viết trên, các bạn đã hiểu rỏ về đá Spinel và cách phân biệt với đá Ruby đỏ để tránh nhầm lẫn khi muốn sở hữu nó làm trang sức.

Chia sẻ